EREN KOCA / HABER MERKEZİ – Türkiye genelinde etkili olan kar yağışı ve don, birçok tarım ürününde büyük zararlara neden oldu. Özellikle Doğu Anadolu’dan İç Anadolu’ya, Karadeniz’den Ege’ye kadar pek çok bölgede erken çiçek açan meyve ağaçları dondan etkilendi. Bu durum çiftçileri perişan hale getirdi. Bazı ürünlerde hasar oranı yüzde 100’e kadar ulaşırken, zirai donun tezgahlara nasıl yansıyacağı merak konusu oldu. Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, “İlk defa meyve ithal edebiliriz. Bu zirai don tezgahlara da olumsuz şekilde yansıyacak. En az yüzde 25 zam olması bekleniyor, bu oran yüzde 50’ye kadar çıkabilir. Gıda enflasyonunda sıkıntılarla karşılaşacağız” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Kayısıda Büyük Zarar
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise şu ifadeleri kullandı: “Malatya’da kayısıda hasar oranı yüzde 100’e yaklaşırken, Sakarya ve Doğu Karadeniz illerinde fındıkta da hasar yüzde 50 civarında. Karaman’da elmada benzer şekilde hasar yüzde 100 civarında bulunuyor. Niğde’de patateste, Konya’da şeker pancarında ciddi zararlar oluştu. Çorum’da cevizde de hasar oranı yüzde 100’e yakını bulmuş durumda. Malatya’daki kayısı üreticileri, bu dönem boyunca yaklaşık 500 milyon dolar zarar edecekler. İç piyasada fiyatların yükseleceği öngörülmekte; tezgahlara yansıması en az yüzde 50 zamla gerçekleşebilir. Çiftçilerin kredi faizleri ya silinmeli ya da ertelenmeli.”
‘Ciddi Hasar Verdi’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Ticaret Borsası Başkanlarımız ve üreticilerimizden gelen şikayetler, ciddi bir zirai don olayı ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Üretimin devamlılığı için, üreticilerimizin desteklenmesi ve zor durumda olan çiftçilerimizin yanında olmamız gerekiyor. Kamudan ek destekler talep eden üreticilerimiz, Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçların faizsiz ertelenmesini istiyor. Sigorta konusunda ise TARSİM’den özel bir hassasiyet bekleniyor” dedi.
Dona Karşı Sigortalı
Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. (TARSİM), bitkisel ürün sigortası ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı olan arazilerde yetiştirilen bitkisel ürünleri teminat altına almaktadır. Bu kapsamda, dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, taşıt çarpması, sel ve su baskını gibi risklere karşı teminat sağlanıyor. Bitkisel ürün sigortasında don riski için ödenen primin 2/3’ü devlet tarafından karşılanmaktadır.
‘SALIYA KADAR SÜRECEK’
Don olayının süresi hakkında CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, “Zirai don salı gününe kadar sürecek. Çiftçiler çok dikkat etsinler. Bu zirai donlara ilkbahar geç donları diyoruz. Bu donlar tarımsal açıdan son derece tehlikelidir. Toprak artık kabarmaya başlamıştır ve oradaki tohumlar çatlamaya başlamıştır. Ekin ve bitkiler filizlenmeye başlamıştır. İlkbaharın bu geç döneminde don
