AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere bazı ülkelere yönelik ihracat süreçlerinin getirdiği spekülasyonlar, Ramazan ayında yumurta tüketiminde gözlemlenen artışın etkisiyle yumurta fiyatlarının yükselişine neden oldu. İç piyasada “fahiş fiyat” şikayetlerinin yoğunlaşması, Türkiye’nin Ticaret Bakanlığı’nın fiyat istikrarını sağlamak ve tüketicilerin makul fiyatlarla ürünlere ulaşma imkanını artırmak amacıyla çeşitli kararlar almasına yol açtı.
Ticaret Bakanlığı’nın aldığı tedbirlerin yanı sıra, sofra yumurtası ihracatında uygulanan kesinti tutarının kilogramda 0.5 dolardan 1.5 dolara kadar artırılması, bazı ülkelere yönelik ihracatlarının tamamlanması gibi unsurlar da fiyatlara etki etti. Son dönemde, yumurta fiyatlarının bir ay öncesiyle kıyaslandığında yüzde 50-55 oranında gerilediği gözlemlendi.
“Fiyatlar normal seviyesinde gelerek dengelendi”
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, ABD’de meydana gelen yumurta krizi döneminde “Türkiye’deki yumurtalar ihracata gidecek” yönünde yapılan spekülasyonların, halkta olumsuz bir algı oluşturduğunu belirtti. Afyon, bu süreçte bazı üreticilerin stoklama yapmaya yöneldiğini ve birçok ulusal marketin, satışından daha fazla yumurta talep ettiğini ifade etti.
Afyon, “Fiyat artışları üretimden veya maliyetlerden kaynaklı değil, tamamen bazı küçük ve orta ölçekli özel semt marketlerinin fırsatçı yaklaşımlarından kaynaklandı. Üreticiler olarak fahiş fiyat artışlarına karşı tepkimizi gösterdik. ‘Ramazan ayında zam yapılmasın’ şeklinde bir kampanya başlattık; ancak bazı marketlerde bir koli yumurtanın fiyatının 270-280 lira gibi astronomik rakamlara yükseldiğine tanıklık ettik. Şu anda fiyatlar, tekrar normal seviyesine gelerek dengelendi ve piyasada bir koli yumurta 160-180 lira aralığında işlem görüyor.” şeklinde konuştu.
“Üretimimiz, tüketimi ve ihracatı karşılayacak seviyede”
Afyon, Ramazan ayının, yumurta fiyatları üzerindeki etkilerine de dikkat çekerek, tüketimin normal seviyelerde seyretmesine rağmen bazı “maksatlı” algıların fiyatları yükselttiğini söyledi. Türkiye’de yumurta üretiminde herhangi bir sorun olmadığını vurgulayan Afyon, “Bu yıl içerisinde son 9 ayda üretimden çıkan sürülerin tekrar üretime girmesi, fiyatların düşmesinde etkili olmuştur. Zaten fiyatlar balondu, şu anda dengeye geldi. Halkımızın, doğru ürün için doğru fiyatı takdir etmesini bekliyoruz. Hiçbir yumurta birbirinden daha az değerli değildir. Yumurtadaki üretimimiz, tüm tüketimi ve ihracatı karşılayacak seviyededir.” ifadelerini kullandı.
“Fiyat düşüşleri market reyonlarına bir hafta sonra yansıyor”
Türem Yumurta AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kaya, kuş gribinin etkilerine de dikkat çekti. Ekim 2024’te ortaya çıkan kuş gribi vakalarının, kademeli bir şekilde yumurta fiyatlarına etkide bulunduğunu belirtti. Kaya, “Ramazan’ın gelmesi de fiyatların artmasında etkiliydi; ancak daha sonra yumurtaya yönelik ihracat kısıtlaması açıklaması, fiyatların hızlı bir şekilde düşmesine neden oldu.” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Kaya, ihracata ilişkin fon kesintisi uygulamasının devam etmesi halinde fiyatların daha da düşeceğine vurgu yaparak, “Fiyat düşüşleri, genellikle bir hafta sonra marketteki reyonlara yansımaktadır. Eğer ihracat kısıtlaması sürerse, bu düşüşler de devam edecektir.”
