İkinci Dünya Savaşı sırasında, Japon güçleri tarafından gerçekleştirilen Pearl Harbor saldırısının ardından meydana gelen çatışmalarda batırılan bir Amerikan savaş gemisi, Hint Okyanusu’nun derinliklerinde bulundu. Bu gemi, USS Edsall, 1 Mart 1942’de Japon kuvvetleri tarafından batırılmadan önce 200’den fazla Amerikan askerinin hayatını kaybetmesine neden olmuştu. USS Edsall, Avustralya Kraliyet Donanması tarafından geçen yıl, Java’nın güneyindeki Christmas Adası’nın yaklaşık 200 mil doğusunda keşfedildi. Ancak Gaziler Günü’ne denk gelmesi nedeniyle bu keşif raporu gizli tutuldu.
ABD’nin Avustralya Büyükelçisi Caroline Kennedy ve Avustralya Kraliyet Donanması Komutanı Koramiral Mark Hammond, USS Edsall ile ilgili basın açıklamalarında geminin kaptanı Joshua Nix ve mürettebatının cesaretine vurgu yaptılar. Kennedy, “Kaptan Joshua Nix ve mürettebatı, 26 uçak gemisi tarafından saldırıya uğramadan önce Japon savaş gemileri ve kruvazörlerinden gelen 1.400 mermiden kaçarak cesurca savaştı ve sonucunda ölümcül bir isabet aldı” dedi. Bu durum, geminin tüm mürettebatının ulusal tarih için ne denli önemli bir fedakarlık gösterdiğini gözler önüne seriyor.
Bu keşif, USS Edsall’ın, cesaret dolu geçmişini onurlandırma çabalarının bir parçası olarak değerlendirildi. Kennedy, “Artık bu önemli anıtı koruyabileceğiz ve burada ölen kahramanların ailelerinin sevdiklerinin huzur içinde yattığını bilmelerini umuyoruz” ifadelerini kullandı. USS Edsall, Japon savaş gemilerinden gelen birçok mermiden kaçınmak için gerçekleştirdiği zor manevralar ve sis perdeleri yerleştirme becerisi sayesinde “Dans Eden Fare” başlığıyla anılmaya başlanmıştı.
AVUSTRALYA DONANMASI İÇİN SÜRPRİZ
USS Edsall’ın keşfi, Avustralya Donanması için bir sürpriz oldu; çünkü 314 metrelik destroyerin bulunması, deniz tabanını keşfetmek için genellikle hidrografik araştırma amaçlı kullanılan gelişmiş robotik ve otonom sistemler aracılığıyla gerçekleştirildi. Koramiral Mark Hammond, USS Edsall’ın hem ABD hem de Avustralya denizcilik tarihinde önemli bir yeri olduğunu belirtti. “USS Edsall, İkinci Dünya Savaşı sırasında, özellikle de erken Pasifik operasyonlarında cesurca görev yaptı. Kıyılarımızı koruyan Avustralya savaş gemileriyle birlikte hareket etti ve Darwin açıklarında Japon denizaltısı I124’ün batırılmasında rol oynadı” şeklinde konuştu.
Donanma Operasyonları Şefi Lisa Franchetti, USS Edsall enkazının önemine dair açıklamalarında, “Bu geminin enkazı, Edsall savaş hasarına yenik düştüğünde neredeyse tamamen kaybolan 185 ABD Donanması personeli ve o sırada gemide bulunan 31 ABD Ordusu Hava Kuvvetleri pilotu için bir işaret olarak hizmet veren kutsal bir yerdir” dedi. Franchetti, bu buluntunun, bugünün Denizci ve Donanma personeli için onlardan ilham alma fırsatı sunduğunu vurguladı. Edsall’ın çatışmalardaki ağır hasarını gösteren ünlü bir fotoğraf, Mihver güçleri tarafından daha sonra propaganda malzemesi olarak kullanılmıştır.
