Dünya Sağlık Örgütü‘nün öncülüğünde her yıl 31 Mayıs’ta kutlanan “Dünya Tütünsüz Günü”, tütün ürünlerinin zararlarının yanı sıra, bağımlılıkla ilgili toplumda yerleşmiş yanlış inanışlar üzerinde de duruyor. Memorial Antalya Hastanesi’nin Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Dr. Fatma Arkaz, bu konu üzerine yaptığı değerlendirmelerde tütün bağımlılığı ile ilgili yaygın yanlış bilgilere ışık tuttu.
Uzm. Dr. Arkaz, bağımlılığın bir irade meselesi değil, sağlık sorunu olduğunu vurgulayarak, bu tür etkinliklerin, sigara bırakma sürecinde önemli bir dönüm noktası oluşturabileceğini ifade etti. Toplumda yaygın olan bazı yanlış inanışların, bireylerin sigarayı bırakma çabalarına engel olduğunu belirten Arkaz, tütün ürünlerinin zararlarının yalnızca fiziksel ile sınırlı kalmayıp, sosyal, psikolojik ve kültürel faktörlerle pekiştirildiğini açıkladı.
“DÜNYA TÜTÜNSÜZ GÜNÜ”
“Dünya Tütünsüz Günü”, sigarayı bırakma hedefi olan bireyler için bir başlangıç fırsatı sunabilir. Arkaz, “Tütün bağımlılığı, doğru bilgi, destek ve kararlılıkla aşılabilir. Bu özel günler, zararlı alışkanlıklardan kurtulmak için ideal zamanlardan biridir” dedi.
“KEYİF İÇİN İÇİLEN SİGARA KISA SÜREDE BAĞIMLILIĞA DÖNÜŞÜR”
Nikotin maddesinin bağımlılık yapma gücüne dikkat çeken Arkaz, “Sigara genellikle ‘keyif için’ içilse de beyinde ödül ve öğrenme merkezlerini etkileyerek bağımlılığa dönüşme süreci çok hızlıdır” şeklinde konuştu. Sigara içenlerin çoğu bağımlılığı küçümseyerek “sadece alışkanlık” olarak nitelendirse de, içim sırasında yaşadığı huzursuzluk ve sinirlilik krizlerinin bu bağımlılık belirtisi olduğuna vurgu yapıldı.
“SİGARA STRESİ AZALTMAZ”
Dr. Arkaz, sigaranın stres azaltıcı etkisi hakkında yaygın olan düşüncenin yanlış olduğunu dile getirdi. Sigara içmenin kısa süreli bir rahatlama hissi sağladığını, fakat bu rahatlamanın nikotin yoksunluğunun geçici olarak giderilmesinden kaynaklandığını ifade etti. “Uzun vadede, nikotin stres tepkilerini artırır” diye ekledi. Araştırmalar, sigara içenlerde kaygı ve depresyon belirtilerinin daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor.
“HEDEF SİGARAYI AZALTMAK DEĞİL, TAM BIRAKMAK OLMALI”
Arkaza göre, sigara sayısını azaltmanın bazı kısa vadeli sağlık faydaları olsa da, bunun kalıcı etkisi yoktur. “Günde sadece 1 sigara içmek, koroner kalp hastalığı riskini %48 ve inme riskini %25 oranında artırmaktadır” diyen Uzm. Dr. Arkaz, tam bırakmayı hedeflemenin önemine dikkat çekti.
“SİGARA BIRAKMA SÜRECİNDE DOĞRU BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE İLE KİLO KONTROLÜ”
Bireylerin sigarayı bıraktıktan sonra hafif kilo artışı yaşayabileceğine değinen Uzm. Dr. Arkaz
