Dünya Sağlık Örgütü (WHO), burn-out kavramını “başarıyla yönetilemeyen kronik iş yeri stresine verilen bir yanıt” olarak tanımlamaktadır. Bu tanıma göre, burn-out yalnızca aşırı çalışma ile ilgili bir durum değildir; duygusal, zihinsel ve fiziksel bir tükenmişlik ile karakterize edilen ruhsal bir bozulma sürecidir.
Tükenmişlik Sendromu Nedir?
Tükenmişlik sendromu, ilk olarak 1970’lerde psikolog Herbert Freudenberger tarafından tanımlanmıştır. O günden bu yana özellikle hizmet sektöründe çalışanlar, sağlık profesyonelleri, öğretmenler ve yoğun iş temposuna maruz kalan bireyler arasında oldukça yaygın bir soruna dönüşmüştür. Bu durum, bireylerin hem ruhsal hem de fiziksel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Burn-out durumu genelde sinsi bir şekilde başlar. Başlangıçta birey sadece hafif bir yorgunluk veya isteksizlik hissedebilir. Ancak zaman geçtikçe bu durum, iş verimliliğini olumlu yönde etkilemeyecek bir seviyeye ulaşabilir.
En sık görülen belirtiler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Sürekli yorgunluk hissi (hem fiziksel hem de zihinsel)
- Kas ağrıları ve baş ağrıları
- İş ve aktivitelerde motivasyon kaybı, ilgisizlik
- Artan kaygı ve huzursuzluk
- Odaklanma güçlüğü, dikkatsizlik
- Kendini değersiz hissetme veya başarısızlık duygusu
Bu belirtiler, yalnızca iş hayatını değil, aynı zamanda bireyin özel yaşamını da olumsuz yönde etkileyebilir. Bazen sosyal ilişkilere zarar verebilir ve kişi kendini yalnız hissetmesine neden olabilir.
Psikiyatrik Bozukluklara Neden Olabilir!
Uzmanlara göre, uzun süreli tükenmişlik durumu sadece bir ‘ruhsal yorgunluk’ hali değildir. Eğer bu durum yönetilemezse, depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu, uyku sorunları ve hatta travma sonrası stres bozukluğu gibi daha ciddi psikiyatrik rahatsızlıkların gelişmesine yol açabilir.
Kimi araştırmalar, burn-out yaşayan bireylerin beyin kimyasında değişiklikler yaşadığını ve bu durumun stres hormonu olan kortizol seviyesini artırarak bağışıklık sistemini zayıflatabileceğini göstermektedir.
Tükenmişlik Sendromundan Nasıl Korunabiliriz?
Bilimsel araştırmalar ışığında, tükenmişlik sendromundan korunmak ve bunun
