ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu turunun ilk durağı olan Suudi Arabistan‘da Körfez İş Birliği Konseyi üyesi ülkelerin liderleriyle tarihi bir zirve gerçekleştirdi. Bu zirvede, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile bir araya gelen Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın zirveye telekonferansla katıldığını açıkladı. Trump, bir gün önce Suriye’ye yönelik tüm yaptırımları kaldırdığını da duyurmuştu.
Söz konusu görüşme, 25 yıl aradan sonra, bir ABD Başkanı ile bir Suriye cumhurbaşkanı arasında yapılan ilk yüz yüze görüşme olma özelliği taşıyor. Son yüz yüze görüşme, dönemin ABD Başkanı Bill Clinton ile Hafız Esad arasında, 2000 yılında gerçekleşmişti. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre, Trump, Şara’ya 5 maddelik bir talep listesi sundu.
Trump, görüşmesine ilişkin, “Muhammed bin Selman ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmemin ardından Suriye’ye tüm yaptırımları kaldırmaya karar verdik. Bu yaptırımlar yıkıcıydı. Onları kaldırarak bölgeye yeni bir başlangıç yaptığımıza inanıyorum” dedi.
Erdoğan’ın Teşekkürü
Cumhurbaşkanı Erdoğan, mini zirve sonrası, ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımların kaldırılmasının “tarihi önemde” olduğunu belirterek, Trump’a teşekkür etti. “Bu kararın yaptırım uygulayan diğer ülkelere de örnek olacağına inanıyorum” diyerek, olumlu bir hava estirdi. Erdoğan, ayrıca Şara ile yapılan görüşmenin önemli olduğunu vurguladı ve bölgesel barışa katkı sağlamak için birlikte çalışmayı umduğunu ifade etti.
Toplantının ardından Şara, Erdoğan ve Trump’a özel teşekkürlerini sundu ve ambargonun kaldırılmasının bölge halkı arasındaki kardeşlik için sevindirici olduğunu belirtti.
Trump’ın Talepleri
Beyaz Saray, Trump’ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmet Şara’dan ilettiği beş talebi aşağıda özetliyor:
- İsrail ile İbrahim Anlaşmalarını imzalaması. Bu anlaşmalar, 2020 yılında ABD’nin arabuluculuğunda imzalanmış olan İsrail’in, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan ile normalleşme anlaşmalarıdır.
- Tüm yabancı teröristlerin Suriye’den ayrılmasını sağlaması.
- Filistinlilerin sınır dışı edilmesi.
- DAEŞ’in yeniden ortaya çıkmasını engellemeye yardımcı olunması.
- Kuzeydoğu Suriye’de DAEŞ’lilerin bulunduğu kampların sorumluluğunu üstlenmesi.
Yaptırımların Tarihçesi
ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımların kökeni 1979 yılına dayanıyor. Hafız Esad döneminde, Suriye’nin terörizmi destekleyen bir ülke olduğu iddiasıyla yaptırımlar uygulanmaya başlandı. 2011 yılında Suriye’deki iç savaşın patlak vermesiyle birlikte, Beşar Esad yönetimi hedef alınarak yaptırımların dozu daha da artırıldı.
Erdoğan’dan İlk Değerlendirme
Cumhurbaşkanı Erdoğan, TBMM’de yaptığı konuşmada, “Toplantının amacı, bölge barışını güçlendirmekti” dedi. Son günlerdeki diplomasi trafiğinin yoğunluğuna dikkat çekerek, Trump’a teşekkür etti. Özellikle Gazze’deki insani trajediye son verilmesi amacıyla yürütülen çabaların önemine vurgu yaptı ve bu konuda Trump’ın desteğine güvendiğini belirtti.
Özetle, bu görüşmeler, Suriye’deki mevcut durumun değişmesine yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor. Bölgedeki dinamiklerin nasıl şekill
