ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve birlikteki heyeti, 9.30’da İstanbul Havalimanı’na iniş yaptı. Uçak inişinin ardından Rubio’yu burada, ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Julie A. Eadeh karşıladı.
Rubio başkanlığındaki heyet, 10.45’te Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilecek olan Türkiye-ABD-Ukrayna Üçlü Toplantısı’na katılacak. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, İstanbul’da farklı formatlarda bir dizi görüşme yapılması planlanıyor. Özellikle, ABD-Ukrayna-Türkiye ve Rusya-Ukrayna-Türkiye şeklinde üçlü görüşmelerin gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
Bugün ayrıca, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, Rubio başkanlığındaki ABD heyeti ile Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un önderliğindeki Ukrayna heyeti ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlığındaki Rus heyetinin de İstanbul’da bulunacağı bilgisi verildi. Rubio, ABD heyetinin Ukrayna’dan önde gelen bir heyetle görüşeceğini ve Rusya-Ukrayna müzakerelerine katılacağını belirtti.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI VE MÜZAKERELER
Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de başlattığı saldırıların ardından savaş, özellikle Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinde yoğunlaştı ve bu bölgelerin büyük bir kısmı ilhak edildi. Kırım ise 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilmiş olup, bu durum Ukrayna’nın topraklarının yaklaşık beşte birinin kontrolünü kaybetmesine yol açtı.
ABD ve Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya kapsamlı ekonomik ve askeri yardımlar sunarken, Rusya ise ilhak ettiği topraklarla ilgili ağır yaptırımlara maruz kaldı. Belarus’ta gerçekleştirilen görüşmelerin ardından, Rusya ve Ukrayna’nın Dışişleri Bakanları 10 Mart 2022’de Antalya Diplomasi Forumu’nda bir araya geldiler. Türkiye de tarafları 29 Mart 2022’de İstanbul’da bir araya getirdi.
İstanbul müzakereleri sırasında, sağlanan uzlaşma, Buça şehrinde sivillerin öldürüldüğüne dair suçlamalar ile bozuldu. İngiltere ve ABD’nin bu anlaşmaya karşı çıktığı yönündeki iddialar da kamuoyuna yansıdı. Savaşın şiddetlenmesine rağmen barış çabalarını sürdüren Türkiye, Birleşmiş Milletler’in desteğiyle aynı yıl içerisinde tarafları yeniden bir araya getirerek, dünyada geniş yankı uyandırmış olan Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması’nın imzalanmasını sağladı.
Her iki tarafla da görüşebilen nadir liderlerden biri olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, barış görüşmelerine ev sahipliği ve arabuluculuk teklifini sürdürürken, ABD’de Donald Trump’ın başkan seçilmesiyle birlikte diplomatik çabalar yeniden ivme kazandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 11 Mayıs 2023 tarihinde, 3 yıl önce kesilen doğrudan müzakerelerin 15 Mayıs’ta İstanbul’da yeniden başlatılması için ön koşulsuz olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ev sahipliği yapmasını talep etti. Ukrayna yönetimi bu öneriye olumlu yanıt verirken, uluslararası toplum da İstanbul’daki barış görüşmelerini memnuniyetle karşıladı.
