Arnavutluk’un başkenti Tiran’da gerçekleştirilen Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) 6. Zirvesi’nin açılış konuşmasını Arnavutluk Başbakanı Edi Rama yaptı. Rama, konuşmasında Avrupa’nın birleşikliği için tarihin derinliklerinden gelen çağrılara dikkat çekerek, Fransız diplomat ve filozof Abbe de Saint-Pierre’in 18. yüzyılda önerdiği federasyon planını örnek gösterdi. Saint-Pierre, özellikle İspanya Veraset Savaşı ve 1713 Utrecht Antlaşması sonrası Avrupa ülkeleri arasında bir federasyon oluşturulmasını savunmuştur.
Rama, bu tarihi projenin Rusya ve Osmanlı yönetimindeki Balkan ve Akdeniz devletleri ile işbirliğini de kapsadığını belirtti ve “O halde, vizyon sahibi Abbe için bugünün Türkiye’sinin de ebedi barış birliğinin vazgeçilmez bir ortağı olacağını tahmin ediyorum. Ancak o proje başarısız oldu,” diyerek geçmişteki bu benzerliklerin günümüzdeki barış umudu açısından önemine vurgu yaptı.
AVRUPA MOZAİĞİ
Rama, zirveye katılan dünya liderlerine seslenerek, “Bu, tüm Arnavut halkı için gerçekten olağanüstü bir onur. Bu ülke için çok önemli bir zamanda geldiniz,” şeklinde ifadeler kullandı. Avrupa Birliği’nin, geçmişte yaşanan savaşların ardından bile eski düşmanların bir araya gelebileceğini ve kalıcı bağlar oluşturabileceğini kendilerine öğrettiğini belirtti. “Avrupa bizim için hem manevi anlamda paylaşılan bir yer hem de farklı bölgelerin, dillerin ve dinsel inançların bir mozaiği,” sözleriyle Avrupa’nın çeşitliliğini vurguladı.
Rama, zira bu mücadelenin kendileri ve gelecek nesilleri için bir sorumluluk taşıdığını, dolayısıyla Avrupa için neler yapabileceklerinin düşünülmesi gerektiğini de ekledi.
AST’NİN TEMELLERİ, 2022’DE ATILDI
AST Zirvesi; Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının yanı sıra Bosna-Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Gürcistan, Moldova, Ukrayna ve Türkiye’nin yanısıra potansiyel aday olan Kosova liderlerinin de katılımı ile gerçekleşti. Türkiye, zirvenin önemli bir temsilcisi olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından temsil edildi. Ayrıca, İngiltere, İsviçre, Norveç, İzlanda, Azerbaycan, Ermenistan, Andorra, Lihtenştayn, Monako ve San Marino gibi ülkelerin liderleri de zirvede yer aldı.
AST’nin temelleri, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önerisi ile 2022’deki Avrupa Günü’nde atılmıştır. İlk AST Zirvesi 6 Ekim 2022 tarihinde Çekya’da, 2. zirve 1 Haziran 2023’te Moldova’da, 3. zirve 5 Ekim 2023’te İspanya’da, 4. zirve 18 Temmuz 2024’te İngiltere’de ve 5. zirve ise 7 Kasım 2024’te Macaristan’da düzenlenmiştir. Yılda iki kez yapılan tu zirvelerin 7’ncisi ise Danimarka’da gerçekleştirilecektir.
