Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın yaptığı açıklamalar, bu yıl 24 Nisan 1915 olaylarının anma etkinliklerine damga vurdu ve özellikle “sözde soykırım” konusundaki tartışmaları açığa çıkardı. Bu durum, Ermenistan’da çeşitli anma etkinliklerine yansıdı ve ülke muhalefeti, yaşananları Paşinyan’a mal etti.
Ermenistan’daki anma etkinlikleri, 23 Nisan’da başlamış olup, başkent Erivan’daki Cumhuriyet Meydanı’ndan Tsitsernakaberd Soykırım Anıtı’na kadar süren bir meşaleli yürüyüş düzenlendi. Etkinlik sırasında Türk ve Azerbaycan bayrakları yakıldı. Bu olay sonrası Başbakan Paşinyan, Taşnaktsutyun Partisi tarafından düzenlenen etkinlikte bayrak yakılması eylemini kınadı. Paşinyan’ın Başbakanlık Sözcüsü Nazeli Bağdasaryan, bu durumu “sorumsuz ve kabul edilemez” olarak tanımladı ve “Uluslararası alanda tanınan bir devletin, özellikle komşu devletlerin bayraklarının yakılması provokatif ve kışkırtıcı bir eylemdir” açıklamasını yaptı.
Paşinyan’ın katılımı ve muhalefetin tepkisi
Başbakan Paşinyan, 24 Nisan’daki geniş katılımlı anma etkinliğine katıldı. Ancak 23 Nisan’dan itibaren Paşinyan’ın katılıp katılmayacağı belirsizdi ve etkinlikten daha kısa sürede ayrıldığı ifade edildi. Hraparak isimli muhalif gazete, Paşinyan’ın anıta yaptığı ziyaretin yalnızca kısa bir protokol ziyareti olduğunu eleştirirken, bu yıl devletin üst kademelerinin önemli etkinlikler planlamadığını ve resmi haber sitelerinin de “sessiz” kaldığını vurguladı. Gazete, Paşinyan hükümetini “soykırımı” önemsiz göstermeye çalışmakla suçladı.
Ayrıca, Paşinyan’ın farklı yaklaşımı yüzünden ülkede bir kırılım yaşandığına dikkat çekildi. BBC Türkçe’nin aktardıklarına göre, muhalefet partileri, mecliste soykırımın inkarını suç sayan bir yasa tasarısı sunduktan sonra, Paşinyan’ın liderliğindeki iktidar bu öneriyi reddetti. Bu yüzden milletvekilleri arasında gerginliğe yol açan itişmeler yaşandı.
Paşinyan’ın değişen tutumu
Özellikle Karabağ savaşı sonrasında Türkiye ile ilişkilerde farklı bir tutum izleyen Paşinyan, 2023 itibarıyla 34 ülkenin “soykırım” olarak tanıdığı 1915 olaylarını tartışmaya açma kararı aldı. Ocak ayında “Ermeni Soykırımı tarihini yeniden incelemeli” diyen Paşinyan, Mart ayında ise Türk gazetecilere resmi tutumlarının, bu konunun uluslararası alanda tanınmasının dış politika öncelikleri arasında yer almadığı açıklamasında bulundu. Bu açıklamalar, muhalefetten büyük bir tepki aldı.
Macron’un açıklamaları ve Türkiye’nin tepkisi
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 24 Nisan’da skandal bir paylaşımda bulunarak bu tarihi “Ermeni Soykırımı Ulusal Anma Günü” olarak andı. Macron, sosyal medya aracılığıyla yaptığı çağrıda, tüm kurbanları hatırlamamız gerektiğini vurguladı. Fransa’nın “sözde soykırımı” tanıması üzerine, Türkiye Dışişleri Bakanlığı açıklama yaptı ve 1915 olaylarıyla ilgili yapılan yorumları reddetti.
Tüm bu gelişmelerin yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan’a gönderdiği mesajda, 1. Dünya Savaşı sırasında hayatlarını kaybeden Osmanlı Ermenilerini anarak
