AYDIN HASAN/ANKARA- Rusya – Ukrayna Savaşı’nın yanı sıra Avrupa’nın güvenliğiyle ilgili yeni yaklaşımlar dolayısıyla büyük bir önem kazanan NATO Zirvesi, 24 – 25 Haziran 2023 tarihlerinde Lahey’de gerçekleştirilecek. Bu zirve esnasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında, 20 Ocak 2023 tarihinden sonraki ilk yüz yüze görüşmenin yapılması bekleniyor. Erdoğan’ın Trump ile gerçekleştireceği görüşmede, ikili ilişkiler açısından çok kritik bir başlık olan F-35 dosyası ve beraberinde gelen CAATSA yaptırımları masaya yatırılacak.
Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı, 14 – 15 Mayıs 2023 tarihlerinde Antalya’da gerçekleşti. Bu toplantıda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Avrupa güvenliğinin geleceğine dair süreçlerde Türkiye gibi AB üyesi olmayan müttefiklerin AB’nin savunma alanındaki gayretlerine yeterince katılımı gereklidir” şeklinde bir mesaj verdi. Ardından NATO’nun Milli Savunma Bakanları toplantısı ise 4 – 5 Haziran 2023 tarihlerinde Brüksel’de yapıldı. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, bu toplantıda “Savunma harcamalarının artırılması konusunun, müttefikler arasındaki ihracat kısıtlamalarıyla beraber savunma iş birliği ve yatırımlarını engelleyen diğer faktörlerin kaldırılması ile birlikte değerlendirilmesi gerektiği” mesajını verdi.
Bu iki hazırlık niteliğindeki toplantının ardından, 24 – 25 Haziran tarihlerinde yapılacak olan NATO Zirvesi’ne, 32 farklı müttefik ülkeden devlet başkanı, cumhurbaşkanı, ve başbakan düzeyinde katılımcılar olacak. Zirve’nin gündeminde külfet paylaşımı, savunma harcamalarında ülke GSYİH’sine göre yüzde 5 hedefi ve savunma sanayii ile ilgili meseleler önemli yer tutacak.
F-35’i konuşacaklar
NATO Zirvesi marjında Cumhurbaşkanı Erdoğan, birçok liderle ikili görüşmeler gerçekleştirecek. Erdoğan ile Trump, daha önce 16 Mart ile 5 Mayıs 2023 tarihleri arasında telefon görüşmeleri yapmışlardı. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın 14 Mayıs’ta Riyad’da gerçekleştirdiği görüşmeye Cumhurbaşkanı Erdoğan da çevrimiçi katılım sağlamıştı. Bu nedenle, Erdoğan ve Trump’ın 20 Ocak 2023’ten sonraki ilk yüz yüze buluşması Lahey’de gerçekleşecek gibi görünüyor. Görüşmenin önemli gündem maddeleri arasında, iki ülke arasındaki savunma sanayii iş birliğinin geliştirilmesi için CAATSA yaptırımlarının sonlandırılması, F-16 tedarik sürecinin sonuçlandırılması ve Türkiye’nin F-35 programına yeniden katılımı konuları bulunacak.
Erdoğan ile Trump’ın gündeminde, Gazze’deki trajedi ve bu konuda atılacak adımlar da yer alacak. Ek olarak, Rusya – Ukrayna Savaşı ve Suriye meselesi, her iki liderin görüşmesinin öne çıkan başlıkları arasında bulunacak.
