İşgal altındaki Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinde, özellikle Mescid-i Aksa’nın Burak (Ağlama) Duvarı’nda konuşan İsrailli aşırı sağcı politikacı Bezalel Smotrich, burada yaptığı açıklamalarla dikkat çekti. Smotrich, İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgali konusundaki provokatif yürüyüşe katılan aşırı sağcı gruplara seslenerek, Gazze’deki işgali ve daha fazla toprak gasbını destekleyen dinleyicilerinden “evet” yanıtı aldı. Konuşmasının sonunda, Mescid-i Aksa’ya işaret ederek, burada “bir tapınak inşa edilmesini” arzuladığını belirtti. Maliye Bakanı Smotrich, bu planın finansmanı konusunda da, “Bütçesi benden” ifadesini kullandı.
İsrail’de özellikle aşırı sağcı ve “dini siyonist” olarak adlandırılan gruplar arasında, Mescid-i Aksa’nın bulunduğu alan üzerine “üçüncü tapınak” inşa edilmesi çağrısı sıklıkla dile getiriliyor. Bu kesimler, tarihi ve dini inançlarını öne sürerek, Mescid-i Aksa’nın yerine Yahudi bir mabedinin inşa edilmesi gerektiğini savunuyorlar. Bu bağlamda, İsrail yönetimi, Mescid-i Aksa’nın altında yer alan Yahudi mabedine ait kalıntıları olduğuna dair iddialarla kazı çalışmalarına devam ediyor.
FİLİSTİN MAHALLELERİNDE PROVOKATİF BAYRAK YÜRÜYÜŞÜ
İsrail’in Doğu Kudüs’ü işgal ettiği 1967 yılından beri her yıl İbrani Takvimi’ne göre gerçekleştirilen provokatif “bayrak yürüyüşü”, 2023 yılının pazartesi günü yine gerçekleştirildi. Bu yürüyüşe on binlerce aşırı sağcı İsrailli katıldı. Bugün, Filistinlilerin yoğun olarak yaşadığı Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinden geçen yürüyüşte, katılımcılar “Araplara ölüm” ve “Köyünüz yansın” gibi provoke edici sloganlar attı. Yürüyüş süresince, Filistinlilere ve basın mensuplarına yönelik çeşitli saldırılar da gerçekleşti. Bu olaylar, yürüyüş sırasında İsrail polisinin, Filistinlilerin yaşadığı bölgeleri yaya ve araç trafiğine kapatarak güvenlik önlemleri almasıyla dikkat çekti.
Yürüyüş, aşırı sağcı fanatik gruplardan gelen ve halihazırda hükümette önemli bakanlık görevlerinde bulunan Bezalel Smotrich ile Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi isimlerin da katılımıyla daha da göz önüne çıktı. Bu tür etkinlikler, İsrail içindeki siyasi dinamikleri daha da hassaslaştıran bir olay olarak kaydediliyor.
İŞGAL ALTINDAKİ DOĞU KUDÜS
İsrail, 1967 yılında yaşanan Altı Gün Savaşı sonrasında, Kudüs’ün doğusunu işgal etti. Uluslararası hukuka göre, Doğu Kudüs şu anda işgal altında kabul ediliyor. Buna rağmen, İsrail 1980 yılında tek taraflı olarak Kudüs’ü “bütün ve birleşik başkent” ilan etti. Ancak uluslararası toplum bu kararı geçerli kabul etmemektedir. İsrail’in Doğu Kudüs’te, demografik dengeyi Yahudi nüfusa göre sağlamak amacıyla inşa ettiği yerleşim yerleri de yine uluslararası hukuka aykırı olarak değerlendiriliyor.
Filistin, Doğu Kudüs’ü gelecekteki başkenti olarak görmektedir ve İsrail’i, şehirdeki Filistinli nüfusa yönelik ayrımcılık yapmakla ve kenti “Yahudileştirmeye çalışmakla” suçlamaktadır. Bu durum, bölgedeki gerilimi artırırken, uluslararası alanda da önemli tartışmalara yol açmaktadır.
