Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, bu yıl 9 ülkenin bazı hastalıklardan tamamen arındığını ve Afrika’daki 17 ülkeye 12 milyon dozdan fazla sıtma aşısının ulaştırıldığını açıkladı. Ayrıca, 150 ülkede sigara kullanımının azaldığına dikkat çekti. Ancak bu olumlu gelişmelere karşı, dünya genelindeki çatışmaların sağlık sistemleri üzerinde yarattığı olumsuz etkileri de vurguladı.
Ghebreyesus, Lübnan’da ilan edilen ateşkesten memnun olsa da Gazze, Sudan ve Ukrayna’daki savaşların sona erme belirtisi göstermediğini belirtti. Bu çatışmalar, çok sayıda insanın ölümüne ve yerinden edilmesine neden olurken, sağlık sistemleri de sık sık hedef alınmaktadır. DSÖ kayıtlarına göre, sağlık hizmetlerinin geçtiğimiz yıl 1370 kez hedef alındığını ve bu saldırılar sonucunda 805 kişinin hayatını kaybettiğini, 1545 kişinin de yaralandığını ifade etti.
Suriye’deki sağlık durumunu değerlendirirken Ghebreyesus, Halep ve İdlib’de son iki hafta içinde sağlık kurumlarının yoğunluk yaşadığını ve bazı kuruluşların hizmetlerini askıya almak zorunda kaldığını dile getirdi. Suriye içerisindeki yerinden edilmiş kişilerin yanı sıra geri dönenlerin sağlık hizmetlerine olan ihtiyacının, mevcut sağlık sistemine ek bir yük getirdiğini söyledi. Ülkede 15 milyon kişinin acil sağlık hizmetlerine, travma, ameliyat ve bulaşıcı hastalıklar gibi hizmetlere ihtiyaç duyduğuna dikkat çekti.
DSÖ’nün son iki haftada bölgeye 11 tır sağlık malzemesi gönderdiğini belirten Ghebreyesus, gelecekteki ihtiyaçları karşılamak için harekete geçtiklerini ifade etti. Ayrıca, Afrika’daki M çiçeği virüsünün küresel bir endişe kaynağı olduğunu, Ruanda’da ortaya çıkan Marburg virüsünün ise kontrol altına alındığını vurguladı. Kuş gribinin yayılmasının da endişe verici olduğunu ekleyerek, sağlığa dair mücadelede yaşanan başarısızlıklara dikkat çekti.
Geçtiğimiz yıl kolera kaynaklı ölümlerin %71, kızamık vakalarının ise %20 oranında arttığını ifade eden Ghebreyesus, özellikle yetişkinlerde şeker hastalığı oranının 1990’dan bu yana dört kat arttığını belirtti. Ayrıca, Ruanda’da yaklaşık iki hafta önce henüz adı konmamış bir hastalığın 416 vakanın çoğunun 14 yaş altı çocuklar olmak üzere 31 ölüme neden olduğunu bildirdi. İncelemelerin bu bölgede devam ettiğini sözlerine ekledi.
Ghebreyesus, Covid-19’un hala etkili olduğunu ve can almaya devam ettiğini belirttikten sonra, “Covid-19’dan geçmiş zaman gibi söz edemeyiz.” ifadesini kullandı. Son bir yıl içinde haftalık yaklaşık 1000 kişinin, son beş yılda ise toplamda 7 milyon kişinin bu hastalığa kurban gittiğini hatırlattı. Ayrıca, dünyanın yeni bir pandemiye hem hazır olduğunu hem de olmadığını belirterek, “Yeni bir pandemi bugün gelse dünya, Covid-19 öncesindeki kırılganlıklara karşı karşıya kalırdı.” yorumunu yaptı.
Covid-19’dan alınan derslerin ardından Dünya Bankası ile DSÖ’nün Pandemi Fonu oluşturduğunu ve birçok projenin desteklendiğini söyledi. Yerel ilaç ve aşıların üretimine önem verildiğini de vurguladı. Ghebreyesus, dünya nüfusunun yarısının temel sağlık hizmetlerine ulaşamadığını belirterek, sağlık hizmetlerine ulaşma imkanlarının artmasına rağmen 2 milyar insanın sağlık hizmetleri ve ilaçlar için ödeme yaparken finansal zorluklar yaşadığını sözlerine ekledi.
AA
