Duygu Erdoğan –
Türkiye’de birçok ilde zirai don olayları nedeniyle yaşanan üretim kayıpları ile birlikte meteorolojik kuraklık sorunu, tarımsal kuraklığa dönüşme riski taşıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) mart ayı fenolojik değerlendirmesine göre, önemli tarım bölgeleri olan İç Anadolu’nun orta kesimleri ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güneyi, özellikle Osmaniye, Hatay, Hakkâri ve Van çevrelerinde, normal yağış seviyelerine göre yüzde 60’ın üzerinde bir yağış eksikliği yaşandı. Bu durum, buğday ve arpa gibi tarım ürünlerinin gelişimini yavaşlatmış ve bazı alanlarda sararma gibi olumsuz belirtilere yol açmıştır. Eğer nisan ve mayıs aylarında yeterli yağış alınamazsa, bu durumun ürün verimliliği üzerinde ciddi olumsuz etkileri olacağı değerlendirilmektedir.
Adana, Osmaniye ve Hatay gibi bölgelerde şubat ayında yaşanan don olayları da tarımsal üretimde sorunlara yol açmıştır. Özellikle, mart ayı içerisinde kaydedilen yağış miktarındaki düşüş dikkat çekici boyutlardadır. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yağışlar yüzde 59, normal seviyelere göre ise yüzde 53 oranında azalmıştır. Böylece, 1 Ekim-31 Mart 2025 tarihleri arasında yağan yağışların normal seviyelerin yüzde 33, geçen yılki yağışlara göre de yüzde 38 oranında azaldığı gözlemlenmiştir. TMO’nun değerlendirmelerine göre Konya’daki meteorolojik kuraklık, genel olarak hububat bitki gelişiminin normallerin altında seyretmesine neden olmuştur ancak nisan yağışlarının bu durumu düzeltme potansiyeli bulunmaktadır.
Adana, Osmaniye ve Hatay’da yaşanan meteorolojik kuraklık ve zirai donun, verim ve kalite üzerinde olumsuz etkileri olacağı öngörülmektedir. Diyarbakır’ın güney ve güneydoğu kesimlerinde ise kuraklık yüzünden bitkilerin strese girdiği belirtilmiş, bu durum erken başak çıkışı ile kendini gösterdiği ifade edilmiştir. Ayrıca Şanlıurfa’da yağış yetersizliği nedeniyle sararma ve bitkilerin kuruması gibi sorunlar ortaya çıkmıştır.
Kuraklık durumu, ülkenin barajlarını da negatif yönde etkilemiştir. Denizli ve Kırıkkale’de baraj doluluk oranlarının düşük olması sebebiyle tarımsal üretim amacıyla bazı barajların kullanıma kapatıldığı belirtildi. Bu da tarımsal üretimi olumsuz etkileyen bir diğer faktör olarak öne çıkmaktadır.
Nisan ayı yağışlarının, hububatın gelişim seyri, verim ve kalite açısından belirleyici olacağı ifade edilmiştir. Ülke genelinde nisan ayının başında yağan yağmur ve kar şeklindeki yağışların, mart ayında yaşanan kuraklığa rağmen hububatın gelişimi üzerinde olumlu bir etki sağladığı değerlendirilmiştir. Meteorolojik koşulların bu şekilde seyrine bağlı olarak, tarımsal üretim açısından önümüzdeki süreç büyük önem taşımaktadır.
