ASKAP J1832-0911 olarak adlandırılan nesne, 44 dakikada bir olmak üzere iki dakika boyunca radyo dalgaları ve X-ışınları yayıyor. Bu nesne, Avustralya Kare Kilometre Dizisi Yol Bulucu (ASKAP) ve NASA’nın Chandra X-ışını gözlemevi tarafından tespit edilmiştir. Öncelikle bu garip tekrarlayan sinyallerin kökeni tam olarak açıklanamıyor ve onu keşfeden araştırmacılara göre bu kozmik gizemin çözülmesi, yeni fiziği ortaya çıkarabilir.
‘DAHA ÖNCE GÖRDÜĞÜMÜZ HİÇBİR ŞEYE BENZEMİYOR’
Avustralya’nın Perth kentindeki Curtin Üniversitesi’nde gökbilimci olarak görev yapan çalışmanın başyazarı Andy Wang, bu konuda yaptığı değerlendirmede, “Bu nesne daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” ifadelerini kullanmıştır. Araştırmacılar, ASKAP J1832-0911’in olası bir magnetar (güçlü manyetik alanlara sahip ölü bir yıldızın çekirdeği) veya ikili bir sistemde, biri yüksek oranda mıknatıslanmış bir beyaz cüce olan bir çift yıldız olabileceğini öne sürüyorlar. Ancak bu teoriler bile gözlemledikleri nesneyi tam olarak açıklayamamaktadır.
Bilim insanlarına göre bu keşif, yeni bir fizik türüne veya yeni yıldız evrimi modellerine işaret edebilir. Nitekim ASKAP J1832-0911, kozmik deniz fenerleri olarak adlandırılan radyo dalgalarının ışınlarını süpüren nadir ve aşırı astrofiziksel olayların bir sınıfı olan uzun periyotlu geçici (LPT) bir nesnedir. İlk olarak 2022 yılında keşfedilen LPT’lerden bugüne kadar on tanesi gökbilimciler tarafından kataloglamıştır.
Geleneksel pulsarların aksine, bu LPT’ler birkaç saniye veya milisaniyede bir radyo sinyalleri yaymak yerine dakikalar ya da saatler süren aralıklarla sinyal yayıyorlar. Bu durum, sinyallerin nedenini ve neden uzun ve düzenli aralıklarla açılıp kapanabildiğini anlamayı astronomlar için bir muamma haline getirmiştir.
Araştırmacılar, ASKAP teleskobunu kullanarak sinyalleri keşfetmiş ve bulduklarını iki kez doğrulamak için Chandra X-ışını gözlemevine geri dönmüşlerdir. Chandra’nın gözlemleri, ASKAP J1832-0911’in varlığını kesinleştirirken aynı zamanda X-ışınları yayılan bir LPT’nin ilk kez tespit edilmesine de yardımcı olmuştur. Wang, “ASKAP J1832-0911’in X-ışınları yaydığını keşfetmek samanlıkta iğne bulmak gibi bir şeydi” şeklinde değerlendirmelerde bulunmuştur.
Bu bulgu, radyo dalgaları ve X-ışınları yayan bir LPT’nin aynı anda tespit edilmesinin, nesneyi açıklayan teorilerin artık her iki emisyon türünü de hesaba katması gerektiği anlamına gelmektedir. Bu durum, ASKAP J1832-0911’in ardındaki gizemi çözmek için önemli bir ipucu sunmaktadır.
Araştırmacılar, bu bulmacanın parçalarını daha iyi bir araya getirebilmek için radyo ve X-ışını teleskop çiftleri kullanarak daha fazla gözlem yapılmasını önermektedir. Böylece, bu olağanüstü kozmik fenomen hakkında daha fazla bilgi edinilmesi hedeflenmektedir.
