Multipl Skleroz (MS), sinir sistemi üzerinde etkili bir hastalık olup, kadınlar arasında erkeklere oranla yaklaşık 1-1,5 kat daha fazla görülmektedir. Her yıl, uluslararası MS Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen Dünya MS Günü, Mayıs ayının son çarşambasında kutlanmaktadır. Bu özel gün nedeniyle, Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Meltem Can İke, MS hastalarına yönelik dikkat edilmesi gereken noktaları vurgulamaktadır.
MS, beyin ve omurilikteki sinir hücrelerinin etrafındaki koruyucu myelin kılıfının hasar gördüğü bir hastalık olarak tanımlanır. Dr. Can İke’nin açıklamalarına göre, “multiple” kelimesi birden fazla bölgenin etkilenmesini, “skleroz” kelimesi ise hasar gören bölgedeki sertleşmeyi ifade etmektedir. Hasarlı bölgelerde oluşan sertleşmelere plak denir.
MS’TE RİSK FAKTÖRLERİ NEDİR?
Dr. Can İke, MS’te iki ana risk faktörünün bulunduğunu belirtmektedir. Birinci grup, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerden oluşurken, bu faktörler arasında düşük D vitamini düzeyi, tütün kullanımı, Epstein–Barr Virüsü (EBV) enfeksiyonu, obezite ve aşırı alkol ile kafein tüketimi sayılmaktadır. İkinci grup risk faktörleri ise genetik etmenlerdir. Aile öyküsünün varlığı, Multipl Skleroz’da kalıtımın poligenik olduğu ve belirli genlerdeki polimorfizmlerin hastalık riskini artırdığı anlaşılmaktadır.
‘MS’TE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN ŞAŞKINLIĞI SÖZ KONUSU’
MS’in sebebi üzerine bir açıklama yapan Dr. Can İke, hastaların bağışıklık sisteminin myelin kılıfını yabancı bir madde gibi algılayıp yok etmeye çalıştığını ifade eder. Bu durum, bağışıklık sisteminin yetersizliği değil, bir yönlenme hatası olarak kabul edilmektedir. Halen bilinmeyen bazı viral enfeksiyonların ve çevresel faktörlerin, genetik yatkınlığa sahip bireylerde hastalık gelişimine yol açtığı düşünülmektedir.
BELİRTİLERİ, ŞİDDETİ VE SEYRİ HASTALARDA FARKLILIK GÖSTERİYOR
MS’in belirtileri ve seyri hastadan hastaya değişiklik göstermektedir. Dr. Can İke, MS’in, beyin ve omuriliğin etkilenebileceği ve buna bağlı olarak görme bulanıklığı, konuşma bozukluğu, uyuş