Güney Kore Anayasa Mahkemesi, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ü Görevden Aldı
Güney Kore’de Anayasa Mahkemesi, 3 Aralık 2024 tarihinde Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ün ilan ettiği sıkıyönetimin anayasaya aykırı olduğuna karar vererek Yoon’un görevden azline hükmetti. Mahkeme, Yoon’un sıkıyönetim ilanının anayasada belirtilen “ulusal kriz” koşuluna uymadığını belirtti. Bu durum, Yoon’un kararının anayasaya aykırı olduğu sonucunu doğurdu.
Mahkeme ayrıca, Yoon’un sıkıyönetim ilanı sonrasında Ulusal Meclise asker göndererek yasaları ihlal ettiğini ifade etti. Bu gelişmelerin ardından Anayasa Mahkemesi, Ulusal Meclisin Yoon’un azil isteğini kabul ederek, sıkıyönetim ilanı nedeniyle görevden alınmasını onayladı. Azil kararının ardından Yoon derhal görevden alındı ve ülke, 60 gün içinde yeni bir devlet başkanlığı seçimine gitmek zorunda kalacak.
Sıkıyönetim İlanı ve Gelişmeler
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık 2024 akşamı yaptığı televizyon konuşmasında, muhalefetin “devlet karşıtı aktivitelere karıştığı” iddiasıyla sıkıyönetim ilan etti. Ancak, meclisin yaptığı oylamada sıkıyönetim kararının kaldırılması ve Bakanlar Kurulu’nda onaylanmasıyla bu karar geri alındı. Ulusal Meclis, 14 Aralık 2024 tarihinde Yoon’un azlini talep etti ve Anayasa Mahkemesi Yoon’un hakkında vereceği kararı beklerken Yoon geçici olarak görevden uzaklaştırıldı.
Azil süreci dışında sıkıyönetim ilanı ile ilgili yürütülen adli soruşturma kapsamında Yoon, 15 Ocak 2025 tarihinde gözaltına alındı. Böylece o, Güney Kore tarihinin gözaltına alınan ilk devlet başkanı oldu. Seul Batı Bölge Mahkemesi, Yoon’u “ayaklanmaya liderlik etmek” ve “görevi kötüye kullanmak” suçlamalarıyla 19 Ocak 2025 tarihinde tutukladı. Süreç, Güney Kore Savcılığının 26 Ocak 2025 tarihinde Yoon hakkında bu suçlamalarla iddianame hazırlamasıyla devam etti.
Ancak, Seul Merkez Bölge Mahkemesi Yoon’un tutukluluk halini iptal etti ve fiziksel gözaltı olmadan yargılanmasına izin verdi. Yoon, 8 Mart 2025’te serbest bırakıldı. Bu süreçler, Yoon’un liderlik kariyerinde ciddi bir dönüm noktası haline geldi.
Azil Süreci ve Yasal Prosedürler
Güney Kore’de, bir devlet başkanının görevden alınabilmesi için Ulusal Meclis’e sunulan azil önergesinin meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekmektedir. Diğer siyasi figürler içinse azil işlemi, salt çoğunlukla sağlanabilmektedir. Azil oylamasının ardından, azil talebi Anayasa Mahkemesi’ne intikal eder. Mahkeme, azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyerek değerlendirmek üzere duruşma düzenler ve 6 ay içerisinde azil istemini onaylayabilir veya reddedebilir. Mahkemedeki 9 yargıcın 6’sının onayı ile lider görevden alınır. Ancak, mahkemede şu an 8 yargıç bulunmaktadır.
Güney Kore Ulusal Meclisi, 14 Aralık 2024’te yapılan oylamada nitelikli çoğunluğu sağlayarak Yoon’un azil talebini kabul etmişti. Anayasa Mahkemesi, yapılan yargılama sonunda azil kararı vererek Yoon’un görevden alınmasını sağlamış oldu. Böylelikle, Yoon Suk Yeol, 2017 yılında azledilen eski Devlet Başkanı Park Geun-hye’nin ardından bu şekilde görevden alınan ikinci devlet başkanı olarak tarihe
