Hollanda Groningen Üniversitesi’nden demans araştırmacısı Ana Wenzler liderliğinde yürütülen BIRD-NL projesi, gece geç saatlerde yatıp geç kalkan “gece kuşlarının” beyin fonksiyonlarının daha hızlı bir şekilde gerilediğini ortaya koymuştur. Bu çalışma, artan demans vakalarının nedenlerinin anlaşılmasına yönelik önemli bulgular sunmaktadır.
UYKU ALIŞKANLIKLARINI İNCELEDİLER!
Proje, binlerce bireyin uyku alışkanlıklarını detaylı bir şekilde inceleyerek, gece kuşlarının sabah erken kalkmayı gerektiren iş düzenine uyum sağlamakta zorlandığını göstermiştir. Aynı zamanda, bu bireylerin sosyal yargılarla birlikte ciddi sağlık riskleriyle de karşı karşıya oldukları belirlenmiştir. Araştırmaya katılanların yalnızca %5’i gece kuşu olarak kategorize edilirken, %52’si sabah insanı ve %44’ü ara tip olarak sınıflandırılmıştır. Bu oranlar, dünya genelindeki sonuçlarla kıyaslandığında dikkat çeken bir farklılık sergilemektedir.
10 YILLIK TAKİP: YÜRÜTÜCÜ İŞLEVLERDE GERİLEME
Wenzler ve ekibi, 10 yıllık bir süre zarfında katılımcıların bilişsel performanslarını test etti. Araştırmanın sonuçları, gece kuşlarının özellikle planlama ve karar verme gibi “yürütücü işlevler”de daha hızlı gerileme yaşadıklarını göstermektedir. Ancak Wenzler, sağlıklı bir yaşam tarzının bu olumsuz etkileri %25 oranında azaltabileceğinin altını çizerken, düşük uyku kalitesi ve sigara kullanımının gözlemlenen etkinin önemli nedenleri arasında yer aldığını belirtmiştir.
EĞİTİMLİ BİREYLERDE RİSK DAHA YÜKSEK
Projenin çarpıcı bulgularından biri, yüksek eğitim seviyesine sahip gece kuşlarının bu olumsuz etkilerden daha fazla zarar gördüğüdür. Wenzler, bu bireylerin sabah erken kalkmayı gerektiren iş temposu nedeniyle yeterince dinlenemediğini ve bunun beyin sağlığını olumsuz yönde etkilediğini vurgulamaktadır. Bu durum, çalışanların uyku düzeninin yaşam kalitesi üzerinde önemli sonuçlara yol açtığını göstermektedir.
‘GECE KUŞLARININ’ DİĞER SAĞLIK RİSKLERİ
Araştırma, gece kuşlarının ayrıca çeşitli sağlık riskleri ile karşı karşıya olduğunu da ortaya koymuştur. Önceki çalışmalar, bu bireylerin aşağıdaki sağlık sorunları ile daha sık karşılaştığını göstermektedir:
- Diyabet riski %30 daha yüksek
- Depresyon ve psikolojik rahatsızlıklarda iki kat artış
- Kalp hastalığı riskinde artış
- Tüm nedenlere bağlı ölüm riskinde %10 artış
