Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Son zamanlarda Fransa ve Cezayir arasındaki diplomatik ilişkiler, Fransa’nın Cezayir’deki sömürge yönetimini sona erdirdiği günden bu yana en ciddi gerilimleri yaşamaktadır. Bunun başlangıcı, Temmuz 2024’te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Batı Sahra üzerindeki konuşmalarına ve aldığı kararlarına dayanmaktadır.
Fransa, 30 Temmuz 2024’te Fas Kraliyet Sarayı’na gönderdiği mektupta, Batı Sahra üzerindeki Fas egemenliğini desteklediğini belirtmişti. Bu gelişmelerin ardından Cezayir Dışişleri Bakanlığı, Paris Büyükelçisi Said Musa’yı geri çekme kararı aldığını duyurarak, ilişkilerin kötüleşmesine neden oldu. Peki, uzun yıllardır çözüm bulunamayan ve Afrika’da dünyayı en büyük askeri tahkimatlarından birini yaratan Batı Sahra meselesi nedir?
1975’TE BAŞLAYAN SORUN
Batı Sahra, Afrika’nın kuzeybatısında, Atlantik Okyanusu kıyısında yer alan bir bölgedir ve Fas ile Cezayir arasında uzun süreli bir itiraz konusu olmuştur. Bu sorunun kökleri 1975 yılına kadar uzanır; İspanya’nın sömürgesi olan Batı Sahra’dan çekilmesiyle bu sorun başlamıştır. 1976 yılında, Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti ilan edildi ancak bu durum, tarihi hak iddiaları olan Fas tarafından kabul edilmedi. Moritanya da bölgenin güneyine ilişkin taleplerde bulunuyordu.
Batı Sahra duvarı, belirli aralıklarla kurulan gözlem noktalarıyla destekleniyor
Fas ve Moritanya’nın taleplerine karşı Batı Sahra’da gerilim arttı. ‘Yeşil Yürüyüş’ olarak adlandırılan protesto eyleminde 350 binden fazla kişi Batı Sahra’ya yürüyünce, Polisario Cephesi silahlı mücadele kararı aldı ve bu durum, Cezayir sınırına binlerce sivilin yığılmasına neden oldu.
Bugün hâlâ çözümsüz kalan Batı Sahra meselesi, Fas ve Cezayir arasında ciddi bir fikir ayrılığına yol açmaktadır. Fas, Batı Sahra konusundaki çözüm önerisi olarak “genişletilmiş özerkliği” savunurken, Cezayir, Fas’ın bu bölgeyi ilhak etmesini yeni bir yayılmacılık politikası olarak değerlendiriyor ve Polisario’nun referandum talebini destekliyor. Polisario’nun ana karargahı, Cezayir sınırları içinde bulunmaktadır ve bölgeden gelen mülteci kampları da burada yer alıyor. Cezayir, resmi olarak Polisario’ya destek verdiğini kabul etmemiş olsa da, Fas bu durumdan rahatsızdır.
