Fındık Araştırma Enstitüsü (FAE) ve Ankara Üniversitesi işbirliğiyle yürütülen “Yoğun Dikim Sistemlerinde Genç Fındık Bitkilerinin Vejetatif ve Generatif Gelişmesi Üzerine Erken Dönemde Dallandırmanın Etkileri” isimli proje, 2021 yılında hayata geçirilmiştir. Projenin temel amacı, fındık fidanlarının farklı dikim sistemleriyle yetiştirilerek verimliliğin artırılmasını sağlamaktır. 2023 yılı itibarıyla yapılan dallandırma teknikleri karşılaştırılarak, tekli, ikili, üçlü ve klasik dikim sistemlerinin etkinlikleri incelenmiştir.
Projenin başarılı olabilmesi için fındık bitkilerinin erken yaşlarda verim vermesini sağlamak hedeflenmiştir. FAE Müdürü Yusuf Bilgen, projenin tombul fındık çeşidinde gelişim parametrelerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildiğini ifade etmiştir. Proje, 2021 yılında başlamış ve 2022 yılında toprak seviyesinden 5 santimetre yükseklikten kesimler yapılarak fidanlar standart hale getirilmiştir. Ardından 2023 yılında dallandırma uygulamalarına geçilmiştir. Bilgen, çalışmalarının Ankara Üniversitesi ve Fındık Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle sürdürüldüğünü belirtmiştir.
Projede yapılan gözlemler sonucunda farklı dikim sistemlerinin daha verimli olduğu tespit edilmiştir. Bilgen, elde edilen ilk bilgilerin bu sistemlerin ürün veriminin daha iyi olduğunu gösterdiğini aktarmıştır. Dallandırma uygulamalarının, fındık bitkilerinin gelişimini hangi yönde etkilediğini incelemeye devam ettiklerini vurgulamıştır.
Proje sorumlusu Ziraat Yüksek Mühendisi Meryem Nur Şenel ise, araştırmada ocak dikim sisteminin yerine modern dikim sistemleri olan tekli, ikili ve üçlü sistemlerle ürün kalitesi ve verimini artırmayı hedeflediklerini dile getirmiştir. Şenel, 4 yıl süren çalışmalarda önemli mesafe kat ettiklerini söyleyerek, “Bu projede belirli dallandırma teknikleriyle bitkilerde yan dal oluşumunu teşvik ederek verimliliği erken yaşlarda başlatmayı hedefledik. Henüz 4 yaşında olan bitkilerimizde ocak dikim sistemine göre daha fazla çotanak (fındık) oluşumu gözlemledik,” ifadesinde bulunmuştur.
Şenel, ayrıca, genç bitkileri erken dönemde dallandırmanın etkilerini de incelediklerini belirterek, proje bahçelerindeki bitkilerin modern dikim sistemleri kullanılarak tesis edildiğini açıklamıştır. “Farklı dallandırma teknikleriyle yan dal oluşumunu teşvik ettik. Geçen yıl elde edilen verilerde daha fazla çotanak olduğunu gözlemledik, dolayısıyla önümüzdeki hasat sezonunda bu bitkilerden daha fazla verim almayı bekliyoruz,” diye eklemiştir.
Yan dal oluşumlarını teşvik ettikleri için verim artışının sağlandığını da vurgulayan Şenel, “Projemiz sonuçlandığında en fazla verim veren bitkileri belirleyerek bunu üreticilerimizle paylaşacağız. Nihai sonuçlar ve hangi dallandırma tekniklerinin en etkin olduğu, projenin sona ermesinin ardından daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır,” diyerek konuşmasını tamamlamıştır.
