İsrail, 1965 yılında Suriye tarafından yakalanarak idam edilen Mossad ajanı Eli Cohen’in belgelerinin önemli bir operasyonla İsrail’e getirildiğini duyurdu. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, Eli Cohen’e ait yaklaşık 2 bin 500 belge, fotoğraf ve kişisel eşyanın, 18 Mayıs 1965’te idam edildiği tarihten yaklaşık 58 yıl sonra İsrail’e ulaştığı bildirildi.
Bu operasyonun, bir yabancı istihbarat servisiyle işbirliği içerisinde gerçekleştirildiği ve Eli Cohen hakkındaki resmi Suriye arşivinin ülkeye getirildiği belirtildi. İsrail’in açıklamasında, belgelerin yıllardır bölümlere ayrılmış halde Suriye’de tutulduğu, Cohen’in ölümünün 60’ıncı yılına özel olarak bu belgelerin İsrail’e taşındığı ifade edildi.
Belgelerin arasında Cohen’in Suriye’deki soruşturması, bağlantıda olduğu kişilere ait dosyalar, kayıtlar ve belgeler ile ailesine kendi el yazısıyla yazdığı mektuplar bulunuyor. Ayrıca, Cohen’in mahkumiyet ve idam kararlarının yanı sıra, Şam’daki Yahudi cemaati lideri Haham Nissim Indibo’nun ajanın Yahudi geleneklerine göre papazlık yapmasına izin verdiğine dair bir ifadenin de belgeler arasında yer aldığı vurgulandı.
Bunun yanı sıra, dosyalar arasında Nadia Cohen’in, Mossad ajanı olan eşinin serbest bırakılması için Suriye Devlet Başkanı’na yazdığı mektupların da bulunduğu bildirildi. İlgili belgelerin, ajanın eşi Nadia’ya teslim edildiği ve belgeler arasında Eli Cohen’in idamından yalnızca saatler önce yazdığı orijinal vasiyetinin yer aldığı da kaydedildi.
İsrail dış istihbarat servisi Mossad Direktörü David Barnea, söz konusu arşivin İsrail’e getirilmesiyle ilgili olarak, “Bu, Şam’daki adamımızın gömüldüğü yerin bulunmasına yönelik soruşturmanın ilerletilmesinde ilave bir adımdır.” şeklinde bir açıklama yaptı. Eli Cohen, 1962-1965 yılları arasında Suriye’nin başkenti Şam’da Kemal Emin Sabit takma adıyla görev yapmış ve bu dönemde Suriyeli üst düzey askeri yetkililerle yakın ilişkiler geliştirmiştir. Cohen, Golan Tepeleri’ndeki askeri faaliyetler ve devletin karar mekanizmasına dair önemli bilgiler toplayarak bunları İsrail’e aktarmıştır.
18 Mayıs 1965 tarihinde idam edilen Eli Cohen, İsrail’in en önemli casuslarından biri olarak kabul edilmektedir. Küresel internet televizyon ağı Netflix’in 2019 yapımı “The Spy” (Casus) dizisine konu olan Eli Cohen’in hayatı, popüler kültürde de önemli bir yer edinmiştir. Bu belgelerin ve bilgilerin, Cohen’in mirasının ve görev sürecindeki önemli unsurların yeni bir değerlendirilmesine olanak tanıyacağı düşünülmektedir.
