DIŞ HABERLER SERVİSİ – Dünyada insanların sağlık durumu üzerine önemli bulgulara sahip olan NCD-RisC’deki bilim insanları, Dünya Sağlık Örgütü işbirliği ile gerçekleştirdikleri kapsamlı bir analizde, 18 yaş ve üzerindeki 140 milyondan fazla kişiye ait verileri, binden fazla çalışmadan elde etti. Bu araştırma, küresel diyabet oranlarının son 30 yılda önemli bir artış gösterdiğini ortaya koydu. Lancet dergisinde yayımlanan bu uluslararası çalışma, diyabet hastalarının sayısının dünya genelinde 800 milyonu aşarak iki katına çıktığını gözler önüne seriyor. Araştırma bulgularına göre, 1990 ile 2022 yılları arasında yetişkinlerde diyabet oranları %7’den %14’e çıkarak önemli bir artış sergilemiştir. Dikkat çeken bir diğer bulgu ise, bu artışın en çok düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmiş olmasıdır.
Avrupa Diyabet Çalışmaları Derneği’nin başkanı Chantal Mathieu bu durumu değerlendirerek, “Diyabet artık salgın boyutlarına ulaştı ve bu da hem halk sağlığı hem de ekonomiler için ciddi bir tehdit oluşturuyor.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
DİYABET NEDEN OLUR?
Diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi veya vücudun ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu oluşan bir kronik hastalıktır. Kontrol altına alınmadığı takdirde diyabet, hiperglisemi ya da yüksek kan şekeri gibi duruma neden olarak, zamanla vücudun sinir ve kan damarları gibi birçok sistemine zarar verebilir.
TİP 1 VE TİP 2 DİYABET NEDİR?
Tip 1 diyabet, vücudun pankreastaki insülin üreten hücrelerini imha eden bir otoimmün hastalık olarak tanımlanırken; tip 2 diyabet, vücudun insülini etkili bir biçimde kullanmasını engelleyen metabolik bir bozukluktur. Diyabetli bireylerin %95’inden fazlası tip 2 diyabet hastasıdır ve bu tür diyabet, genellikle önlenebilir niteliktedir. Aşırı kilolu olmak, sağlıksız beslenmek, yetersiz egzersiz ve genetik faktörler diyabet gelişim riskini artıran başlıca nedenler arasındadır.
Yeni çalışmanın bulguları, sağlık eşitsizliklerine de ışık tutuyor. Küresel diyabet vakalarının yarısından fazlası, yalnızca dört büyük ülkede yoğunlaşıyor. 2022 verilerine göre, diyabetli bireylerin dörtte biri (%25) Hindistan’da, sırasıyla 148 milyon kişi Çin’de, 42 milyon kişi ABD’de ve 36 milyon kişi Pakistan’da yaşamaktadır. Endonezya ve Brezilya’da ise sırasıyla 25 milyon ve 22 milyon diyabet vakası bulunmaktadır.
EN ÇOK HANGİ ÜLKEDE VAR?
Çalışma ayrıca, Pasifik adaları, Karayipler, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki bazı ülkelerde kadın ve erkek nüfusun %25’inden fazlasının diyabet hastası olduğunu tespit etti. ABD ve İngiltere’nin yüksek gelirli batılı ülkeler arasında en yüksek diyabet oranlarına sahip olduğunu belirlerken; 2022’de bu oran ABD için %12,5, İngiltere için %8,8 olarak kaydedilmiştir. Bunun yanında, Fransa, Danimarka, İspanya, İsviçre ve İsveç gibi ülkelerde ise kadınlarda diyabet oranları %2-4 aralığında kalmaktadır.
Bu artan hastalık oranlarının temelinde obezite sorunları ve yaşlanan küresel nüfus yatmakta, bu durum da giderek artan sayıda insanın tip 2 diyabet geliştirme riskinin yükselmesine neden olmaktadır.
Hindistan’daki Madras Diyabet Araştırma Vakfı’nın başkanı Dr. Ranjit Mohan Anjana, çalışmayla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Diyabetin sakatlayıcı ve
