EVRİN GÜVENDİK / Ankara – 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler sonrasında, mücbir sebep hali ilan edilen Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman, Hatay illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde, deprem tarihi itibariyle mükellefiyet kaydı bulunan kişiler için önemli düzenlemelere gidildi. 30 Aralık 2024 tarihi itibarıyla bu mücbir sebep halinin sona ereceği göz önünde bulundurularak, adı geçen bölgelerdeki mükelleflere 6’şar aylık dönemler halinde bir yıl süre uzatımı sağlandı. Bu karar, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından görüşülen yasa teklifi çerçevesinde kabul edildi.
HAZİNE BAKANLIĞI YETKİLİ OLACAK
Yasa teklifi ile birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı’na mücbir sebep uygulamalarında yeni yetkiler tanındı. Bu düzenlemeye göre, Bakanlık, mücbir sebep sayılan hallerde il, bölge, mahal veya afete maruz kalan yerler için mücbir sebep hali ilan etmeye yetkili olacak. Ayrıca, organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, endüstri bölgeleri ve serbest bölgeler gibi alanlar için de bu yetkinin uygulanabileceği belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, mücbir sebep ilan ederken, mükellefiyet, vergi türü, vergilendirme, defter tutma usulü, faaliyet konusu, sektör, aktif toplamı, öz sermaye toplamı, satış hasılatı ve çalıştırılan personel sayısı gibi kriterleri dikkate alacak. Teklifte mücbir sebebin ne zaman başlayıp ne zaman sona ereceğine dair de hükümler eklendi; mücbir sebep hali, ilan edildiği tarihin rastladığı ayı izleyen üçüncü ayın son günü itibariyle sona erecek. Ayrıca, Bakanlık, mücbir sebebin meydana geldiği tarihin rastladığı ayı izleyen 18’inci ayın sonuna kadar bu durumu uzatma yetkisine sahip olacak.
ENGELLİ ARAÇ ALIMINDA CUMHURBAŞKANI’NA YETKİ
Yasa teklifine eklenen yeni bir düzenleme, engelli araç alımları ile ilgili ÖTV indirimlerine dair bir madde içeriyor. Bu madde ile Cumhurbaşkanı’na, engelli araç alım istisnalarıyla ilgili olarak “yerli katkı oranı, motor silindir hacmi, emisyon türü ve değerine göre topluca veya ayrı ayrı belirleme” yetkisi tanınmakta. Engelli bireylerin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılan bu düzenlemenin, satın alınacak araçların daha erişilebilir olmasını sağlaması hedefleniyor.
“ENGELLİLER İTHAL ARAÇLARA YÖNELDİ”
Eklenen maddenin gerekçesinde, engelli bireylerin ithal araçlara yönelimlerinin arttığına dikkat çekildi. Gerekçe metninde, “Yeniden değerleme oranındaki artış, araçların piyasa satış fiyatındaki artışın ve özellikle ithal araçlar için döviz kurundaki artışın çok üzerinde olduğundan, mevcut uygulama ile devam edilmesi durumunda daha önce piyasa satış fiyatı olarak kapsamda olmayan ithal araçların da kapsama gireceği görülmektedir.” ifadesine yer verildi. Bu durumun, aynı zamanda araçların ithalatını artıracağı ve cari açığı olumsuz etkileyebileceği vurgulandı.
Yukarıda belirtilen düzenlemeler, afet sonrası bölgedeki mükelleflerin finansal yüklerini hafifletmeyi ve engelli bireylerin araç alımlarında daha fazla seçeneğe sahip olmasını amaçlamaktadır. Bu tür değişiklikler, hem ekonomik iyileşme hem de sosyal destek açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
