İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. T. Gül Şendil, çocukların ölüm ve yas konularına nasıl yaklaşmaları gerektiği üzerine önemli değerlendirmelerde bulunmuştur. Şendil, ebeveynlerin bu konuda gösterdiği davranışların çocukların ölüme ilişkin duygularını anlamalarına ve sağlıklı bir şekilde yaşamalarına olanak tanıdığını belirtmiştir.
Çocukların Duygularını Anlama Süreci
Çocukların ölüm kavramını algılama şeklinin yaşlarına ve gelişim dönemlerine bağlı olarak değiştiğini vurgulayan Prof. Dr. Şendil, ebeveynlerin bu süreçte sabırlı, sevgi dolu ve açık bir tutum sergilemelerinin önemine dikkat çekmiştir. Çocuklara yapılan açıklamaların onların gelişim düzeyine uygun olması gerektiğini belirtmiştir. Bu nedenle her türlü açıklamanın dikkatlice hazırlanması önemlidir.
Dürüstlük ve Açıklık
Her yaş ve gelişim seviyesindeki çocuklara yalan söylemenin yanlış olduğunu kaydeden Şendil, ebeveynlerin çocuklarının sorularına dürüst ve içten bir şekilde yanıt vermelerini önermiştir. Cevaplarını bilmedikleri sorularla karşılaştıklarında, bu konuda emin olmadıklarını belirtmeleri ve durumu birlikte düşünmeye açık olmaları gerektiği önerilmiştir.
Somut Açıklamalar Önemlidir
Prof. Dr. Şendil, 5 yaşına kadar çocuklar için somut ve basit açıklamaların yapılması gerektiğini, dolaylı ifadelerin kafa karışıklığına yol açabileceğini vurgulamıştır. Özellikle bu yaş grubundaki çocuklar için “Deden öldü, o artık bizimle olamayacak” gibi net açıklamalar yapılması teşvik edilmiştir. Uykuyla ya da başka bir yere gitmekle ilgili yanıltıcı ifadelerin çocuklarda uyku sorunları veya ayrılık korkuları gibi sorunlar yaratabileceği belirtilmiştir.
Yaş Gruplarına Göre Açıklama Stratejileri
6 ile 9 yaş arasındaki çocukların ölüm kavramını daha iyi anlamaya başladıkları ancak hala kalıcılığını sorguladıkları ifade edilmiştir. Bu çocuklar için, kaybedilen kişinin doğal bir süreç olan ölümle ilgili açık ve dürüst bir dille bilgilendirilmesi gerektiği, beklenmeyen ölümler içinse bu durumun nedenlerinin de net olarak açıklanması gerektiği ifade edilmiştir.
On yaş ve Üstü Çocuklar İçin Derinlemesine Konuşmalar
Prof. Dr. Şendil, 10 yaşından itibaren çocukların ölümün gerçek bir kavram olduğunu kavradıklarını ve bu konudaki duygularını daha derinlemesine ifade edebildiklerini belirtmiştir. Bu yaştaki çocuklarla daha ayrıntılı ve duygusal içerikli konuşmalar yapılabileceğini ifade etmiştir.
Duyguların İhmal Edilmemesi
Yapılacak açıklamaların önemli olduğunu ancak çocukların duygularının da dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Kaybın ardından yaşanan karmaşık duyguların doğal olduğunu, ebeveynlerin de bu duyguları yaşayabileceğini ve herkesin farklı şekillerde yas tutabileceğini anlatmanın önemini vurgulayan Şendil, ebeveynlerin duygusal tepkilerini çocuklarıyla paylaş
