Milliyet.com.tr/ÖZEL Yılın sonuna yaklaşıldıkça asgari ücretle ilgili beklentiler netleşmeye başlıyor. Asgari ücret müzakereleriyle ilgili ilk resmi açıklama, yakın zamanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından yapıldı. Bakan Işıkhan, “Asgari ücreti belirlemek amacıyla aralık ayının başında süreci başlatacağız. Çalışanların alım gücünü korumak oldukça önemli. Ekonomimizin genel dengesine zarar vermeyecek bir seviyede belirlenmesini umuyorum” şeklinde konuştu.
Diğer yandan, 2025 yılı için asgari ücretin, gerçekleşen ve hedeflenen enflasyon rakamları doğrultusunda belirleneceği ifade ediliyor. Orta Vadeli Programda, yıl sonu enflasyonu yüzde 41.5 olarak öngörülmüştü. 2025 yılı için hedeflenen enflasyon ise yüzde 17.5 olarak belirlenmiş durumda.
Yeni asgari ücretin belirlenmesinde hedeflenen enflasyona mı yoksa gerçekleşen enflasyona mı dayanacağı sorusu gündemde. 2024 asgari ücreti tek bir zam ile belirlenmişti; ara zam yapılmamıştı. Yeni zam dönemi içinde refah payı gündeme gelebilir mi?
ENFLASYON BEKLENTİLERİ ŞEKİLLENİYOR
Konu hakkında görüşlerini milliyet.com.tr’ye aktaran Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, “2024 yılsonu gerçekleşecek enflasyonun yüzde 40 ile yüzde 45 arasında olacağını tahmin ediyorum. 2025 yılı için hedeflenen enflasyon ise OVP’de yüzde 17,5 olarak değerlendiriliyor.” dedi.
Asgari ücret, ilgili mevzuat kapsamındaki tanıma göre, “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığında ödenen ve işçinin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için asgari düzeyde yeterli olan ücret” olarak tanımlanmaktadır.
Asgari ücretle ilgili olarak komisyondaki üyelerin görüşlerine baktığımızda, işçi sendikaları tarafından temsil edilen Türk-İş Başkanı Ergün Atalay’ın, asgari ücreti şu an için tartışmanın erken olduğunu ve bu konuyla ilgili konuşmaya başladığımızda enflasyonu tetiklediğini ifade ederek net olmaktan kaçındığı gözlemleniyor.
İşveren tarafında ise, TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol’un medyadan uzak, sadece geçmiş komisyonların basın açıklamaları üzerinden konuştuğu görülmekte. Ancak yazılı ve görsel medyada, çeşitli şirket yöneticileri ve işveren dernek temsilcileri, hatta uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, 2025 asgari ücret artışı hakkında tahminlerde bulunuyor.
ASGARİ ÜCRETTE BEKLENTİLER NE?
Bu noktada iki farklı görüş ortaya çıkıyor. Yurt dışı merkezli bankacılık ve piyasa ekonomistleri, asgari ücret artışının en fazla yüzde 30 olacağı öngörüsünde bulunurken, yerli kurumsal şirketlerin yöneticileri ise bu rakamı yüzde 50 oranında değerlendirdiklerini ifade ediyor.
‘2025’TE TEK ZAM İLE SÜREÇ YÜRÜTÜLECEK’
Orta Vadeli Programda, “Ücret fiyat sarmalının önlenmesine yönelik asgari ücret artışlarının dezenflasyon süreci ile uyumu göz önünde bulundurulacaktır.” ifadesi yer almakta. Burada enflasyon verileri belirleyici olacak. 2025 yılı için de tek zam ile süreç ceşitli şekilde yürütülecek.
PAZARLIKLAR HANGİ RAKAM ÜZERİNDEN BAŞLAR?
Pazarlık sürecinin başlangıç noktası, gösterge rakamı olan enflasyon verisi olacak. Asgari ücrette müzakerelerin yüzde 40 oranı üzerinden 23 bin 802 TL ile başlayacağı tahmin ediliyor.
‘ASGARİ ÜCRET 80’DEN FAZLA KALEMİ ETKİLİYOR’
Asgari ücret konusunda genellikle net rakam üzerinden konuşuluyor. Fakat bunun brüt rakamı ve işverenin maliyet kısmı da mevcut. Her yüzde 10’luk artış, işverene yaklaşık 2.500 TL’lik bir maliyet getiriyor.
Ayrıca, asgari ücretin değişmesi, toplumun birçok kesimini etkileyen 80’in üzerinde veri üzerinde de değişikliklere yol açıyor. Örneğin, işsizlik maaşı, sigorta prim günü borçlanma maliyetleri, kıdem tazminatının taban rakamı gibi pek çok detay değişiyor.
ASGARİ ÜCRET İÇİN 2 FARKLI TAHMİN!
Beklentim, bu rakamın müzakere sırasında ne işçiyi ne de işvereni zorlamayacak şekilde dengeli bir süreçle belirlenmesidir. Ücret düşük olursa, özellikle dar gelirli asgari ücretlilerin durumu zorlaşacak, yüksek olursa işverenlerin işçi çıkarma yoluna gitmeleri olası. Rakamlarla ifade etmek gerekirse, asgari ücretin yüzde 45’lik artışla 24.652 TL’ye ya da yüzde 50’lik artışla 25.503 TL seviyelerine ulaşacağı düşünülmekte.
REFAH PAYI MÜMKÜN MÜ?
Genelde, refah payı, açıklanan enflasyon verisinin üzerine eklenerek maaşlara yansımaktadır. Bu noktada, asgari ücretin, geçmiş dönemlerde olduğu gibi, enflasyonun üzerinde bir rakamla belirlenmesi beklenmektedir.
