İran ile ABD arasında yürütülen dolaylı müzakerelerin altıncı turunun tarihi netleşti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, yaptığı açıklamada “Yapılan istişareler doğrultusunda, İran ile ABD arasındaki bir sonraki dolaylı müzakere turunun önümüzdeki Pazar günü, Umman’ın başkenti Maskat’ta gerçekleştirilmesi planlanıyor” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, uluslararası toplulukta büyük bir merak ve beklenti yarattı.
TARAFLAR NE BEKLİYOR?
ABD ile İran arasındaki bu müzakereler, öncelikle karşılıklı güven inşa etmeyi, ardından ise İran’ın nükleer programı konusunda kalıcı bir anlaşmanın zemininin oluşturulmasını hedefliyor. Her iki taraf da bu süreçte kendi çıkarlarını korumak ve bir uzlaşmaya varmak için önemli adımlar atmayı planlıyor.
ABD, İran’ın yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretimini durdurması gerektiğini savunuyor ve bu durumu atom bombası yapımında kullanılma riski olarak değerlendiriyor. Öte yandan, nükleer programının barışçıl olduğuna dair ısrar eden İran, yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını ‘kısıtlamaya’ hazır olduğunu belirtiyor. Ancak İran, ABD’nin geri adım atmayacağına dair garantiler talep ediyor.
Yakın zamanda yapılan açıklamalara göre, İran’ın uranyum zenginleştirme santrifüjlerini sökmeyi, uranyum zenginleştirmeyi tamamen durdurmayı ya da zenginleştirilmiş uranyum stokunu 2015’teki anlaşmada belirtilen seviyelerin altına düşürmeyi kabul etmeyeceği vurgulanıyor. Bu durum, müzakerelerde ortaya çıkabilecek potansiyel tıkanıklıkların habercisi olabilir.
Müzakerelerin bu aşaması, iki ülke arasında birçok belirsizliğin var olduğunu gösteriyor. İran, ABD ile olan ilişkilerinde güvenlik ve ekonomik istikrar adına belirli tavizlerde bulunmayı istemekte; ancak bu süreçte kendi ulusal çıkarlarını ve nükleer programını korumaya özen göstermektedir. Diğer yandan, ABD’nin İran’ın nükleer kapasitesini sınırlama konusundaki ısrarı, müzakerelerin geleceğinde büyük bir rol oynamaktadır.
Umman’daki müzakerelerde ne gibi gelişmeler olacağı, dünyada jeopolitik dengeler açısından oldukça önemli bir konu. Her iki ülkenin de sürecin başarılı olması için istekli olması, zamanla daha geniş bir diplomatik anlaşmanın zeminini oluşturabilir. Bu güncel gelişmelerin ardından gözler, Maskat’taki müzakerelerden çıkacak sonuçlara çevrildi. İki ülke arasındaki bu sürecin seyrinin, Orta Doğu’daki siyasi atmosfer üzerinde büyük bir etkisi olacağı düşünülüyor.
