HİLAL ÖZTÜRK / Haber Merkezi – Türkiye’nin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) aracılığıyla geliştirdiği ‘Değer Bilgi Merkezi’ uygulamasını hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu uygulama, taşınmaz değerlerinin adil bir şekilde belirlenmesini amaçlıyor. Daha spesifik olarak, İstanbul’da 2026 yılına kadar, Türkiye’nin 81 ilinde ise 2027 yılı ortasına kadar devreye alınması planlanıyor. Bakanlık tarafından yapılan açıklamalara göre, bu sistem parsel ve bağımsız bölüm bazında değer haritaları oluşturacak ve her taşınmazın piyasa değeri, bu haritalara işlenecek. Uygulama ile Türkiye’nin şeffaf ve resmi değer sorgulama sisteminin oluşturulması hedeflenirken, konut ve arsa fiyatlarındaki manipülatif rakamların önüne geçilmesi bekleniyor.
TKGM’nin dijital yapı envanteri çalışmaları, ‘Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi’ ve ‘Değer Bilgi Merkezi’ uygulaması ile yeni bir aşamaya taşınacak. Bu sistem sayesinde vatandaşlar, yapacakları yatırımlara dair her türlü bilgiye kolayca ulaşabilecek. Taşınmazların gerçek piyasa değerleri, kullanıcıların kendi mahallesi ve sokağındaki diğer taşınmazlarla karşılaştırmalarına olanak tanıyan yapay zeka destekli bir dijital ortamda sunulacak.
Kritik bir adım
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, projeye ilişkin yaptığı açıklamada, ‘Değer Bilgi Merkezi’nin afete hazırlık konusunda ciddi katkılar sunacağını vurgulayarak, “Bu çalışma, afet riskli iller için de büyük önem taşıyor. Sistemdeki veriler, kentsel dönüşüm ve mekansal planlama gibi birçok alana altlık oluşturacak,” dedi. Proje ile birlikte, her taşınmazın piyasa değerinin haritalara işleneceği bilgisi verildi. ‘Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi’ ile şehirlerin dijital kopyaları oluşturulacak ve bu sistem, kentsel dönüşüm, vergi, afet yönetimi ve altyapı planlaması gibi alanlarda temel veri altlığı sağlayacak.
‘Spekülasyona son verilecek’
Av. Ali Güvenç Kiraz (Gayrimenkul Hukukçuları Derneği Başkanı)
Kiraz, “Bu çalışma kişisel verilerin korunması kanununa aykırı değil. Değer haritaları, değer belirlemek amacıyla yapıldığı ve kamu kurumları, kişisel verilere ulaşmada hak sahibi oldukları için kanuna aykırı bir durum söz konusu değil,” ifadelerini kullandı. Kiraz, bu değer haritalarının mevcut taşınmazları satın almak ve kiralamak isteyenler için şeffaf bir ortam sağladığını belirterek, “Bu çalışma, mahalle ve sokak bazında taşınmazların değerlerinin gerçek bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olacak. Böylece mağduriyetlerin önüne geçilmiş olacak,” dedi. Taşınmazlar üzerindeki spekülasyonların engellenmesi hedefleniyor, zira geçmişte çeşitli internet portallarında mahalle mahalle ilanlarla taşınmaz değerlerinin artırıldığı ve haksız kazanç sağlandığı gözlemlenmişti.
‘Balonlama’ bitecek gerçek değer görünecek
Nihat Şen (Kentsel Dönüşüm Uzmanı)
Şen, değer haritalarının ‘Üç Boyutlu Şehir Modelleri Projesi’ ile ilgili olduğunu ve başta İstanbul olmak üzere 81 ilde uygulanacağını belirtti. İlgili değerler il, ilçe, mahalle ve sokak bazında tespit edilecek. Şen, “Bu haritalar, internet sitelerinde ‘balonlama’ olarak adlandırılan fiyatlarla satış yapan fırsatçıların önüne geçecek. Gerçek ve güncel değerler, şeffaf bir ortamda öğrenilebilecek,” dedi. Ayrıca
