Dulkadiroğlu ilçesinin Divanlı Mahallesi’nde yaşayan 102 yaşındaki Cemal Büyükdereli, geçmişinin derin izlerini taşıyan bir tarihi kişilik olarak öne çıkmaktadır. 1923 yılında dünyaya gelen Cemal dede, gününün büyük bir bölümünü oğlu Mustafa Büyükdereli’nin konteyner iş yerinde geçirerek, hayatını adeta yaşanmışlıklarla dolu bir hikaye gibi anlatmaktadır. Yaşadığı dönem boyunca birçok toplumsal ve tarihi olaya tanıklık eden Cemal dede, eski Kahramanmaraş’ın sosyal yapısı hakkında önemli bilgiler vermektedir.
Cemal dede, Cumhuriyet’in ilan edildiği yıl doğmuş olmasının yanı sıra, eski Maraş’ın kültürel zenginliklerine ve mahalle yaşamına dair anılarını paylaşarak, geçmişte yaşanan sıkıntıların ve yokluğun içindeki mutluluğun önemine vurgu yapmaktadır. Eski günleri anlatırken, mahalle dayanışmasının ve komşuluk ilişkilerinin ne denli güçlü olduğunu dile getirmektedir. Bu bağlamda, Cemal dede’nin anıları sadece bir bireyin yaşamı değil, aynı zamanda bir dönemin de tanıklığını temsil etmektedir.
“7 ÇOCUĞU, 14 TORUNU VAR”
Cemal dede’nin oğlu Mustafa Büyükdereli, babasının geniş ailenin lideri olduğunu belirterek, Cemal dede’nin toplamda 7 çocuğu ve 14 torunu olduğunu açıklamıştır. Ayrıca, Mustafa Bey, ailenin geçmişine dair önemli bilgiler de vermektedir. “Benim babam ve onun babası bu çarşıda esnaflık yapmış. Babası komisyonculuk yaparmış; peynir, süt ve yoğurt satarmış. Kendisi de kış mevsiminde yem işleri, yazın ise buğday ve tarhanalık gibi Maraş ürünleri satarmış,” şeklinde konuşan Mustafa, deprem sonrası iş yerlerinin yıkıldığını ama babasının hala yanında olduğunu ifade etmektedir. Aile içindeki bayram kutlamалары, kalabalık bir ortamda geçmektedir ve torunlarının evlendiği, hatta üniversiteye gidenlerin bulunduğu bir aile yapısına sahiptirler.
“5-6 KİŞİYİ GÜREŞEREK YIKARDIM”
Cemal dede, zamanında bol süt ve yoğurt tükettiğini ve güçlü bir yapıya sahip olduğunu söyleyerek, “Dükkan önünde 5-6 kişiyi güreşerek yıkardım,” şeklinde anekdotlar paylaşmaktadır. Hatırladığı anılara göre, güreşirken kendisini destekleyen birçok insan olurdu ve bu tür etkinlikler aile içinde büyük bir eğlence kaynağıydı. Askerlik görevini 36 ay boyunca Siirt, Bitlis ve Diyarbakır illerinde yaparak, bu bölgelerde çok şey öğrendiğini ve çeşitli deneyimlerle dönmesini öğrenmiştir. Cemal dede’nin anıları, geçmişin sıcaklığını ve anısını günümüze taşıyan kıymetli bir hazine niteliğindedir.
