Pirinç, dünyanın pek çok yerinde tercih edilen temel gıdalardan biri olarak öne çıkıyor. Ancak uzmanlar, bu önemli besinin arsenik gibi zararlı maddeleri bünyesinde toplayabilme potansiyeline dikkat çekmektedir. Tarımda kullanılan su ve topraklar, arsenik gibi toksinlerin insan sağlığını tehdit eden kaynaklar arasında yer almaktadır.
TEHLİKE SESSİZCE BÜYÜYOR
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Aysun Sağlam, pirinçteki arsenik birikimi hakkında önemli bilgiler sunmuştur. Arsenik, doğal olarak toprakta, yer altı ve yer üstü su kaynaklarında bulunmakta; bu durum, çeşitli doğal olayların etkisiyle daha da artmaktadır. Dr. Sağlam, “Volkanik faaliyetler, kaya erozyonu ve orman yangınları gibi olaylar, doğada bulunan arsenik seviyesini artırırken; madencilik, fosil yakıt kullanımı ve endüstriyel atıklar gibi insan faaliyetleri bu seviyeleri daha da yükseltmektedir” demektedir.
“PİRİNCİN YAPISI GEREĞİ ARSENİK EMİLİMİ DAHA FAZLA”
Dr. Sağlam, pirincin sulak alanlarda yetişen bir bitki olmasından dolayı arsenik emilim oranının yüksek olduğunu ifade etmektedir. “Pirinç bitkisi, kökleri vasıtasıyla topraktaki ve suyun içindeki çözünmüş arsenikleri emer ve bu arsenik maddelerini doğrudan tanelerine taşır. Bu nedenle, pirinç diğer tahıllara oranla daha fazla arsenik biriktirme eğilimindedir” şeklinde açıklama yapmıştır. Uzak Doğu ülkelerinde, arsenikle kirlenmiş topraklarda pirinç üretimi üzerinde birçok bilimsel araştırma yürütülmekte; ancak Türkiye’de bu konu hakkında yapılan çalışmaların oldukça sınırlı olduğu belirtilmektedir.
“İKLİM KRİZİ DURUMU DAHA DA KÖTÜLEŞTİRİYOR”
İklim değişikliği ile birlikte pirinçteki arsenik seviyesinin giderek artabileceğine dikkat çeken Dr. Sağlam, ABD’de bulunan Columbia Üniversitesi’nde gerçekleştirilen çalışmalara atıfta bulunarak, “Hava sıcaklıklarının 2 derece artması ve atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin yükselmesi, pirinç içinde arsenik gibi zararlı maddelerin geçişini hızlandırmaktadır. Bu durum, gelecekte çok daha büyük bir sağlık sorunuyla karşılaşabileceğimiz anlamına geliyor” demiştir.
KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR
Dr. Sağlam, arsenik maruziyetinin ciddî sağlık sorunlarına yol açtığını ve kısa vadede mide ağrısı, kusma, düşük tansiyon gibi semptomların yaşandığını belirtmektedir. Uzun vadede ise akciğer kanseri, karaciğer kanseri, mesane kanseri ve böbrek kanseri gibi ölümcül hastalıklarla ilişkili olabileceğine dikkat çekmiştir. Ayrıca kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sistemi bozuklukları ve nörogelişimsel sorunlarla da bağlantılı olduğuna vurgu yapmıştır.
