ABD dolarının, Euro, İsviçre frangı, Japon yeni, Kanada doları, İngiliz sterlini ve İsveç kronu gibi önemli para birimleri karşısındaki değerini ölçmek amacıyla kullanılan dolar endeksi, ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı gümrük vergileri ve artırdığı gerilimlerle birlikte önemli ölçüde sert bir düşüş yaşadı. Özellikle ekonomide oluşan belirsizlikler, yatırımcıların Trump’ın korumacı politikalarına tepki olarak dolar varlıklarını satmalarına yol açtı. Bu durum, dolar endeksinde aşağı yönlü bir baskı oluşturdu.
Artmakta olan ekonomik durgunluk endişeleri, dolara olan talebi azaltarak, diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesine neden oldu. Analistler, Trump’ın Çin dışındaki diğer ticaret ortakları için uygulanan ek tarifeleri 90 gün süreyle durdurmalarına rağmen, diğer büyük ithalat vergilerinin ciddi hasarlara yol açtığına dikkat çekti. Kimileri, ABD ekonomisinin bu olumsuz sonuçlardan kolay kolay kurtulamayacağını belirtirken, dolar üzerindeki satış baskısının artmasına neden olduğunu kaydetti.
Dolar endeksi, Temmuz 2023’ten bu yana ilk kez 100 seviyesinin altına gerileyerek 99,014 düzeyine kadar düştü ve Nisan 2022’den bu yana en düşük seviyeyi görmüş oldu. Yılbaşından bu yana endeksin yüzde 8’in üzerinde değer kaybettiği belirtildi. Avro/dolar paritesi ise 1,1474 ile Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken, dolar/İsviçre frangı paritesi 0,811 ile Eylül 2011’den bu yana, dolar/yen paritesi ise 142,064 ile Eylül 2024’ten bu yana en düşük seviyelerini test etti.
Altın fiyatları da dolara olan talebin azalması nedeniyle 3,237.7 dolara ulaşarak rekor bir seviyeye çıkmıştır.
Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, Trump’ın ABD Başkanı olduğu günden bu yana ülkenin ekonomisinin resesyona gireceği endişeleri ve bunun sonucunda Fed’in güçlü faiz indirimine gideceği öngörüsü sebebiyle dolar endeksinde sert düşüşler yaşandığını vurguladı. Eryılmaz, “Tarifeler açıklanmadan önce bile ABD’de büyümenin Trump politikaları çerçevesinde yavaşlayacağına dair bazı verilerin ortaya çıkmaya başladığı” ifadesini kullandı.
Eryılmaz, sözlerine devam ederek, anketlerde Trump’ın politikalarının ekonomiye zarar vereceği, ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı beklentisinin ağır bastığını vurguladı. Atlanta Fed’in GDPNow verilerine göre Trump politikaları etrafında yüzde 3,8’lere kadar düşüşler görüldüğünü belirten Eryılmaz, bunun doların daha fazla zayıflamasına sebep olduğunu dile getirdi.
Aslında, ABD’de ekonomik büyüme yavaşladıkça bunun dolardaki değer kaybını da beraberinde getirdiğini aktaran Eryılmaz, “Ülkenin büyümesi ile para biriminin değeri arasında doğru bir orantı bulunmaktadır. Büyüme düştükçe, para birimi de değer kaybeder.” dedi. Trump’ın sert tarifelerinin doları aşağı doğru çektiğini ifade eden Eryılmaz, bu durumun piyasalardaki güvenin azalmasına neden olduğunu belirtti.
Eryılmaz’a göre, Trump’ın güçlü tarifelerinin ardından, Fed’in enflasyondan ziyade, büyüme ve resesyon konularına odaklanıp güçlü bir faiz indirimi yapmayı seçeceği değerlendiriliyor. Ayrıca, güçlü tarifelere kadar dolara güvenli liman talebi olduğunu ama Trump sonrası bunun kalmadığını ifade eden Eryılmaz, doları güvenli liman özelliğini yitirmiş bir varlık olarak tanımladı. Bu durumda riskli dönemlerde insanların dolara olan güveninin azaldığını, buna karşılık altına yönel
