Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Bakü’deki ADA Üniversitesi’nde 44 ülkeden 80’den fazla uzmanın katılımıyla gerçekleştirilen “Yeni Dünya Düzenine Doğru” adlı uluslararası forumda konuşmalar yaptı ve katılımcıların sorularını yanıtladı. Aliyev, forumda, dünyanın değişen dinamikleri ve ülkeler arası ilişkiler üzerinde durdu.
Forumun önemli konularından biri, Azerbaycan’ın Ermenistan ile yürüttüğü barış süreci oldu. Aliyev, Ermenistan’ın geçmişteki politikalarının, Güney Kafkasya bölgesinin gelişimine engel teşkil ettiğine dikkat çekti. Ayrıca, Gürcistan ile Azerbaycan’ın enerji, ulaşım ve yatırım gibi alanlarda iki taraf için avantajlar sağlayan işbirlikleri geliştirdiğini belirti ve Ermenistan’ın işgal nedeniyle bu fırsatlardan mahrum kaldığını ifade etti. Ermenistan’ın, transit bir ülke konumuna ulaşma konusunda yaşadığı sorunları dile getirdi.
Aliyev ayrıca, Rusya ile Ukrayna arasında süregelen savaşa da değindi. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğini ifade eden Aliyev, “Savaşı bitirmek, kulağa hoş geliyor ama sonrası ne olacak?” şeklinde bir uyarıda bulundu. Ateşkeslerin genelde kalıcı çözüm sağlamadığını belirten Aliyev, savaşların yalnızca bir tarafın kapitülasyon imzaladığı durumlarda sona erdiğini vurguladı. Ayrıca, Rusya’nın işgal ettiği topraklardan vazgeçmesinin gerçekçi görünmediğini aktardı.
Aliyev, ABD ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler hakkında da yorumda bulundu; eski ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin Ermenistan’dan yana açıktan bir tutum sergilediğini ve bu dönemde iki ülke ilişkilerinin kriz dönemleri yaşadığını vurguladı.
Azerbaycan’ın Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ile olan ilişkilerinin de önemli bir konu olduğunu belirten Aliyev, bu teşkilatın, ülkenin dış politikasında başlıca bir öncelik olduğunu ifade etti. Tarihsel ve kültürel bağların kendilerini birleştirdiğini belirten Aliyev, TDT’nin küresel aktöre dönüşmesi konusunda yapılması gerekenler üzerinde durdu. TDT ülkelerinin askeri potansiyelinin önemine de değinen Aliyev, Türk ordusunun Avrupa’nın en güçlü ordularından biri olduğunu, Azerbaycan ordusunun da bu konudaki yeteneklerini ortaya koymasına vurgu yaptı.
Aliyev, Gürcistan’ın iç işlerinin Gürcistanlılar tarafından yönetilmesi gerektiğini ve AB’nin bu konudaki müdahalelerinin yanlı olduğunu savundu. Güney Kafkasya’daki sorunların yalnızca bölge ülkeleri tarafından çözülebileceğini belirtti ve hiçbir arabulucuya ihtiyaç duymadıklarını kaydetti.
Azerbaycan’ın İran ile ilişkileri hakkında da bilgi veren Aliyev, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın bu ay Azerbaycan’ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ikili ilişkiler açısından önemli bir gelişme olacağını ifade etti. Aliyev, Türkiye ile İsrail ile olan ilişkiler hakkında da konuşarak, her iki ülkenin Azerbaycan’ın yakın dostları olduğunu belirtti. 2021 yılında imzalanan Şuşa Beyannamesi sayesinde Türkiye ile Azerbaijan arasındaki ilişkilerin resmen müttefiklik ilişkisine dönüştüğünü hatırlattı. Ayrıca, Azerbaycan’ın Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik arabuluculuk rolü üstlendiğini vurguladı.
Sonuç olarak, Aliyev Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin düzelmesi için Azerbaycan’ın elinden geleni yapacağını ifade etti. “Bu sürecin normalleşmesini umut ediyoruz,” diyerek sözlerini tamamladı. Aliyev, iki ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesinin sadece kendileri için değil, bütün dünya için olumlu olacağına inandığını dile getirdi.
