Irmgard Furchner’in Ölümü ve Dava Süreci
Irmgard Furchner, 14 Ocak 2023 tarihinde yaşamını yitirdiği bildirilen bir olayla gündeme geldi. Geçtiğimiz yıl, kuzey Polonya’da bulunan bir toplama kampında 10 bin’den fazla cinayete yardım ve yataklıktan mahkum edilmesinin ardından temyiz başvurusunun başarısız olmasıyla sonuçlanan bu durumu, Almanya basınında geniş bir ilgiyle karşılandı. Ölüm haberi, yerel bir savcı tarafından Der Spiegel dergisine onaylandı ve basında gündeme gelmesi için zaman aldı.
Duruşmalardaki Savunmalar
Furchner’in avukatları, geçen Temmuz ayında Leipzig’deki federal mahkemede yapılan bir duruşmada, müvekkillerinin kampta meydana gelen suçlara yardım edip etmediği konusunda şüphe uyandırmaya çalıştı. Furchner’in savunması, cinayetlerden haberdar olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını öne sürdü. Ancak bu argüman motive edilmeden mahkeme tarafından reddedildi ve mahkeme, suç ortaklığı gerekçesiyle verilen mahkumiyet kararını onayladı. Mahkeme sürecine katılan üç Stutthof kampı hayatta kalanının avukatı Onur Oezata, müvekkillerinin intikam veya cezalandırma istemediğini, sadece adalet arayışında olduklarını vurguladı.
Furchner’in Suçlamaları ve Lehe Olarak Raporlama
Furchner, 21 yaşından küçük olduğu dönemdeki suçlamalarla bir çocuk mahkemesinde yargılandı. Haziran 1943 ile Nisan 1945 arasında kamp komutanı Paul Werner-Hoppe’nin sekreteri ve stenografı olarak görev yaptı. Nazi Almayasından Furchner, o dönemdeki görevleri gereği, doğrudan katliamdan sorumlu SS’e bilgi veriyordu. Dava sırasında, cinayet mahkumiyetine itiraz eden Furchner, kampın işleyişiyle ilgili hiçbir bilgiye sahip olmadığını savundu.
Mahkemeye yapılan suçlamalar ışığında, savcıların, eğer suçlu bulunursa, sadece iki yıl denetimli serbestlik cezası istemesi dikkat çekiciydi. Furchner’in, yüzleştiği olayların utancı nedeniyle dava süresince neredeyse tamamen sessiz kalması dikkat çekti. 30 Eylül 2021’de başlayan mahkeme sürecinin ardından, ilk sözlerini 6 Aralık 2021’de “Olan her şeyden dolayı üzgünüm. O zaman Stutthof’ta bulunduğum için pişmanım. Daha fazla bir şey söyleyemem” şeklinde ifade edebildi.
Stutthof Toplama Kampı ve Koşulları
Stutthof, Nazi rejiminin işlediği on binlerce cinayetten sorumlu olan bir toplama kampıydı ve 1939 yılının Eylül ayında, o zamanlar Nazi işgali altında olan Polonya’da, günümüzde Sztutow olarak bilinen bölgede kuruldu. Başlangıçta Danzig polisinin kontrolü altındaki bir sivil gözaltı kampı olarak tanımlanıyordu. Ancak 1941 Kasım’ında “çalışma eğitimi kampı” olarak yeniden yapılandırıldı; 1942 Ocak’ta ise sistematik bir toplama kampı haline dönüştü.
Holokost Ansiklopedisi’ne göre, Stutthof, çoğunluğunu Yahudi olmayan Polonyalılardan oluşan on binlerce mahkumun yerleştirildiği bir yer haline geldi. Kızıl Ordu, 1945 yılının Mayıs ayında kampı özgürleştirene kadar, kampın 110 binden fazla mahkumu barındırdığı bildirilmektedir. Kamptaki yaşam koşulları ise son derece kötüydü; özellikle 1942 ve 1944 kışlarında birçok mahkum, salgın hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetti. Toplamda 63 bin ila 65 bin mahkum ya katledildi ya da açlık, hastalık ya da zorla çalıştırılma sonucunda yaşamını yitirdi.
