DUYGU ERDOĞAN / İSTANBUL – Son yıllarda genç çiftçilerin tarımsal üretim ve kırsal alandan uzaklaştığı gözlemleniyor. Çiftçiler, özellikle kendi gelirlerinden daha düşük bir ücret olan ‘asgari ücret’ ile şehirde çalışmayı tercih eder hale geldi. Uzmanlar, bu durumun arkasında yatan temel nedenlerin sürdürülebilir gelir güvencesi ve sosyal olanaklar olduğu üzerinde duruyor. Genç çiftçilere yönelik gerçekleştirilen araştırmalara göre, gençlerin yüzde 80’inden fazlası, gelirini güvence altına alan ve sosyal imkanları barındıran kırsalda kalmayı istediklerini belirtiyor.
Türkiye’deki yaşlanan nüfus, özellikle gıda arz güvenliği açısından ciddi bir risk oluşturmakta. Çiftçilerin ortalama yaşı 59’a çıkarken, belde ve köylerde yaşayanların oranı ise yüzde 7’den yüzde 6.6’ya düştü. Tarımsal üretimde gençlerin ve kadınların yer alabilmesi için farklı destek programları ve teşviklerin sağlanması gerektiği ifade ediliyor.
5 NEDEN ÖNE ÇIKIYOR
Gençlerin tarımda beklentilerini yönlendiren 5 temel faktörü, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Gülçubuk şu şekilde sıraladı: Birincisi, çiftçi tarafındaki fiyat artışlarının tarımsal üretim ile algılanan risklerini ve faydalarını etkilediği. İkincisi, araziye erişim ve işleme durumu. Üçüncüsü, gençlerin girdi erişimi ve girdi sübvansiyonları. Dördüncüsü, genç çiftçilerin bireysel tüketimlerini sürdürebilme durumu. Beşincisi ise kırsaldaki yaşam koşulları. Bu belirleyicilere göre gençlerin yarısından fazlası tarımdan uzaklaşma eğilimindedir. Ancak bu alanlardaki sorunların çözülmesi ve insan ihtiyaçlarının karşılanması durumunda, gençlerin en az 2/3’ünün tarıma devam etme isteği ortaya çıkıyor.
5 ÇÖZÜM DİKKAT ÇEKİYOR
Tarım odaları ve uzmanların, genç çiftçilerin tarımdan uzaklaşma nedenleriyle ilgili önerileri şu 5 maddede özetleniyor:
- Devlet, çiftçilere sigorta güvencesi sağlamalı ve ödemeler sorun olmamalıdır.
- Kırsal alanda sağlık, eğitim, internet ve sosyokültürel alanlara yatırım yapılmalıdır.
- Bitkisel ve hayvansal üretimde devlet, çiftçilerin satışlarına garanti vermelidir.
- Tarımın algısını iyileştirmek için ilkokuldan itibaren eğitimlerde öne çıkarılmalıdır.
- Çiftçilerin destekleri yanı sıra gelir artırmayı hedefleyen sistemler geliştirilmelidir.
‘PRİM DERDİ’ OLMAMALI
Ziraat odaları, çiftçilerin sosyal güvenlik modeli olarak Bağ-Kur üzerinden prim ödeme sıkıntısını yaşamaması gerektiğini belirtiyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kırsalda çiftçilerin yaş ortalamasının 59’a çıktığını ve bu durumun gıda arz güvenliği açısından ciddi bir sorun oluşturduğunu vurgul
