Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Dünyadaki ticaretin yüzde 85’i deniz yolu ile yapılırken, Türkiye de etkili limanları ile ihracatının yüzde 60’ını denizlerden sağlıyor. Kara, demir ve hava yoluna göre daha ucuz bir ticaret yolu olan deniz yolu, aynı zamanda dünyanın çevresel hedefleri doğrultusunda da oldukça elverişli bir yöntem olarak ön plana çıkmaktadır. İhracatçılar, pek çok ticaret yolunun merkezinde yer alan ve yalnızca 4 saatlik uçuş mesafesi ile 67 ülkeye ulaşan Türkiye’nin, ihracattaki deniz gücünü demir yolu bağlantıları ile güçlendirmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Bu sayede tek yoldaki riskin azaltılarak, demir yolu ile dünyada artan güvenli arzın daha fazlasına katılım sağlanması amaçlanmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin ihracatı Cumhuriyet tarihi rekorunu kırarak 2024’te yüzde 2.5 artışla 262 milyar dolara ulaşmıştır. Bu dönemde ihracatın ise yüzde 56’sı deniz yolu ile gerçekleştirilmiştir. Ardından yüzde 32.7 pay ile kara yolu kullanılırken, hava yolu ihracattan yaklaşık yüzde 10, demir yolu ihracatı ise yüzde 1’e bile ulaşmamıştır.
Deniz Yolu Taşımacılığı Ekonomiye Katkı Sağlar
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, deniz yolu taşımacılığının demiryolu taşımacılığına oranla 3.5 kat, karayolu taşımacılığına oranla 7 kat ve hava yoluna göre ise 21 kat daha ucuz gerçekleştirdiğini hatırlatmıştır. Bu açıdan deniz taşımacılığına demir yolu bağlantısının büyük katkılar sağlayacağına dikkat çeken Taycı, “Özellikle deniz yolunu demir yoluyla entegre ettiğimizde, limanlara yatırım yaptıkça ülkemize ekonomik olarak büyük katkı sağlayacaktır” şeklinde ifade etmiştir.
Intermodal Taşımacılıkta Önce Dönüşüm
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, denizyolu taşımacılığının ihracatta özellikle ABD, İtalya, İngiltere, İspanya ve Almanya gibi ülkelerde önemli bir pay aldığını belirtmiştir. Ayrıca, deniz yolu taşımacılığının uzun mesafe yük taşıma ve düşük karbon emisyonu gibi avantajları olduğunu ifade eden Tecdelioğlu, en büyük dezavantajının ise meteorolojik koşullardan oldukça sık etkilenmesi olduğunu dile getirmiştir. Türkiye’nin ihracatta deniz gücünü demir yolu ile bağlayarak intermodal taşımacılıkta önemli bir atılım yapması gerektiğini vurgulayan Tecdelioğlu, şu bilgileri aktarmıştır:
“Türkiye’nin yaklaşık olarak 14 bin km demiryolu taşımacılık ağı bulunmaktadır ve bu demiryolu ağı 13 limana bağlıdır. Türkiye, halihazırda 12 lojistik merkezini faaliyete açtı ve yakın zamanda lojistik merkez sayısını 28’e çıkararak intermodal taşımacılık için ciddi bir atılım hedeflemektedir.”
