D vitamini, kemik ve diş sağlığı için kritik öneme sahip bir vitamindir. Dr. Hülya Yüksel, D vitamininin yağda çözünen bir vitamin olmasının yanı sıra, steroid yapıda bir pro hormon olduğunu ifade etti. Kemik mineralizasyonu, kas kitlesinin artırılması ve zihinsel sağlık gibi bir dizi önemli işlevi bulunur. D vitamini eksikliği, birçok insanın karşılaştığı yaygın bir sağlık sorunudur ve bu eksiklik çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir.
D vitamini eksikliği olan kişiler genellikle yorgunluk, halsizlik, saç dökülmesi ve kas-eklem ağrıları gibi şikayetlerle doktorlara başvurmaktadır. Yaşlı bireylerde, kas kitlesinin kaybına bağlı olarak düşmeler de meydana gelebilir. Bu nedenle, D vitamini seviyelerinin düzenli olarak ölçülmesi ve eksiklik durumlarının tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Ölçüm, kanda 25 hidroksi vitamin D seviyesiyle gerçekleştirilir. D vitamini optimal düzeyinin 50 ila 70 nanogram bölü mililitre arasında olduğu belirtiliyor.
“YÜKSEK D VİTAMİNİ ZEHİRLENMEYE YOL AÇABİLİR”
Dr. Yüksel, D vitamini seviyesinin 100 – 150 ng/mL olması durumunda zehirlenme riski taşıdığını açıkladı. Özellikle, D vitamini düzeyinin bu seviyelere ulaşması durumunda mutlaka doktor kontrolü altında kullanılmasını öneriyor. D vitamini eksikliği, özellikle güneş ışığına maruz kalma oranı az olanlar, koyu tenli bireyler, yaşlılar ve ciddi sağlık sorunları olan kişilerde daha sık gözlemlenmektedir. Günlük D vitamini ihtiyacı kişiye göre değişiklik göstermektedir; çocuklarda bu oran daha yüksektir, ancak yaşla birlikte ihtiyaç 600-800 IU (uluslararası ünite) düzeyine inmektedir.
D vitamini eksikliği şüphesi durumunda, eğer kanda D vitamini seviyesi 20 nanogram bölü mililitre’nin altındaysa eksiklik tanısı konulmaktadır. Eğer bu değer 12.5 miligramın altına düşerse, bu durum şiddetli D vitamini eksikliği olarak değerlendirilir. D vitamini eksikliği olan bireyler için haftalık 50.000 IU’luk yükleme tedavisinin 8 hafta sürmesi önerilmektedir; ardından takip dozu uygulanmalıdır.
Ultraviyole ışınları ciltte D vitamini sentezinin %90’ını oluştururken, gıdalarla alınan miktar %10’dur. Dr. Yüksel, D vitamininin en uygun şekilde ne zaman alınması gerektiğinin sıkça sorulduğunu ifade ederek, D vitaminini kahvaltıdan sonra, tok karnına almanın önerildiğini belirtmiştir. Özellikle kış aylarında güneşten yeterince D vitamini sentezlemek mümkün olmadığından, gıdalarla alınan %10’luk D vitamini miktarının arttırılması önerilmektedir. Bu nedenle güneş ışığına maruziyetin önemli olduğu vurgulanmaktadır; günde sadece 15-20 dakika güneşlenilmesi gerektiği ve güneş kremi kullanılmaması gerektiği tavsiye edilmektedir.
D vitamini en çok somon, uskumru, yumurta sarısı ve yeşil sebzeler gibi gıdalarda bulunurken, süt ürünleri de zengin kaynaklar arasındadır. Kış mevsiminde, gün ışığı almakta zorluk yaşayan bireylerin takviye alması önerilmektedir.
“D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ BAZI HASTALIKLARA NEDEN OLUYOR”
Dr. Yüksel, D vitamini eksikliğinin mutlaka tedavi edilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu vitaminin kalsiyum ve fosfor emilimini artırarak kemik sağlığını desteklediğini açıkladı. D vitamini eksikliği, çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi ve osteoporoz gibi hastalıklara yol açabilir. Ayrıca, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak grip ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonların sıklığı artabilir. O
