Milliyet.com.tr/ÖZEL Son dönemde restoranların fahiş fiyat artışları ile gündeme gelmesinin ardından, bu işletmelerin yeni bir uygulama başlattığı görüldü. Restoranlar, artık sadece özel günlerde değil, normal günlerde de rezervasyon yapmak isteyen müşterilerden kapora talep etmeye başladı. Bu durumda tüketicilerin akıllarına, restoranların veya kafelerin bu tür bir kapora uygulaması yapmasının yasal olup olmadığı sorusu geliyor. Tüketiciler, böyle bir prosesle karşılaştıklarında ne yapmaları gerektiğini merak ediyorlar.
‘HİZMET VERİLMEDEN PARA ALMAYA BAŞLADILAR’
Konuyla ilgili görüşlerini ifade eden Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, restoranların rezervasyon yaptıran müşterilerden hizmet verilmeden para almaya başladığını belirtti. Güllü, restoranların bu uygulamasını, rezervasyon dolayısıyla başka müşterilere ‘yer yok’ yanıtı vermek zorunda kaldıklarını ve rezervasyonların iptal edilmesi durumunda mağduriyet yaşadıklarını iddia ettikleri için başlattıklarını ifade etti.
REZERVASYONA KAPORA YASAL MI?
Son zamanlarda gastronomi sektöründe, özellikle restoran ve kafelerde tüketici aleyhine olan uygulamaların arttığı gözlemleniyor. Servis ücretleri, kuver ücretleri ve asgari harcama limitleri gibi uygulamalara şimdi de rezervasyonlar için kapora istemi eklendi. Ancak, avukat İbrahim Güllü, bu taleplerin hem etik olmadığını hem de hukuki anlamda geçersiz olduğunu ileri sürdü. Güllü, hukuki çerçevenin kapora kavramını düzenlemediğini, bunun yerine “bağlanma parası” ve “cayma parası” olarak iki ayrı kavramın olduğuna dikkat çekti.
ÖDENEN KAPORA İADE EDİLİR Mİ?
Tüketici Hukuku açısından incelendiğinde, ödenen kaporanın “bağlanma parası” olması durumunda, sözleşmeyle ilgili olarak müşterinin cayması halinde dahi ödenen meblağın iade edilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Ancak, söz konusu kapora “cayma parası” olarak adlandırıldığında, müşteri sözleşmeden cayarsa bu durumda kapora iade edilmeyecektir. Eğer cayma parası ödenmemişse ve rezervasyon boş kalmamışsa, başka bir müşteri tarafından kullanılmışsa, o zaman işyerinin cayma bedelini iade etmesinin etik olacağına değinilmektedir.
YURT DIŞINDA REZERVASYONA KAPORA UYGULANIYOR MU?
Yurt dışında benzer kapora uygulamalarının bulunup bulunmadığı da merak edilen bir diğer husustur. Gelişmiş ülkelerde, rezervasyon iptali durumlarında tüketicilerin talepleri genellikle olumlu yönde karşılanmaktadır. Yurt dışında kapora uygulamasının yaygın olmayabileceği gibi, ülkemizde olduğu gibi etik dışı davranışların da çok fazla görülmediği düşünülmektedir.
VATANDAŞLAR NEREYE ŞİKAYET EDEBİLİRLER?
Tüketicilere önerilen noktalar arasında, hizmet almadan önce rezervasyon yaptırmamaları ve rezervasyon karşılığında ödenecek kaporanın açık bir şekilde “rezervasyon/bağlanma parası” olarak belirtilmesi gerektiği yer almaktadır. Ayrıca, rezervasyon iptali durumunda işletmeye yazılı (örneğin e-posta) bildirimde bulunmaları önem arz etmektedir. Bağlanma parası olarak ödenen kaporaların iade edilmesi için tüketicilerin, 2025 yılı itibarıyla 149 bin liranın altında kalan miktarlar için tüketici hakem heyetine başvurmaları gerektiği ifade edilmiştir.
