Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Aşkın Esen Hastürk, sosyal medyanın gereksiz ve eğlencelik kullanımını ifade eden “beyin çürümesi” teriminin tüm yaş gruplarını etkilediğini belirtmiştir. Oxford Sözlüğü, 2023 yılında yapılan bir ankette “beyin çürümesi” (Brain rot) terimini, 37 binden fazla kişinin katılımıyla yılın kelimesi seçmiştir. Bu durum, sosyal medyanın sürekli ve olumsuz etkileri hakkında farkındalık yaratmaktadır.
Prof. Dr. Hastürk, sosyal medyanın eğlencelik ve gereksiz içeriklerle dolduğunu, bu tür içeriklerin kullanımının beyin üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğini açıklamıştır. “Beyin çürümesi” kavramının, sosyal medyanın kronik kullanımının sonucunda insanların entelektüel fonksiyonlarının bozulması ve sosyal yaşamdan kopmasına yol açtığını ifade etmiştir. Bu durum sonucunda bireylerde hafıza bozuklukları, izolasyon ve depresyon gibi sorunlar gelişebilir.
TEMEL BELİRTİ: SÜREKLİ TELEFONLA YAŞAMAK
Hastürk, beyin çürümesinin, sosyal medyanın anormal kullanımı sonucu insan ilişkilerinin zayıflaması ve entelektüel fonksiyonların gerilemesiyle ortaya çıktığını vurgulamaktadır. Sürekli telefonla yaşamayı, gözün telefondan ayırmamasını ve sosyal medyayı insan ilişkilerinden öncelikli kılmayı beyin çürümesinin belirtileri olarak tanımlamıştır. Sosyal medya platformlarının hayatımızdaki vazgeçilmezliği, bu durumun yaygınlığını arttırmaktadır.
KİŞİLİK GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Prof. Dr. Hastürk, beyin çürümesinin tüm yaş gruplarını etkilediğini ifade ederek, özellikle Kovid-19 pandemisi döneminden itibaren çocuklar ve ergenlerin bu durumdan daha fazla etkilendiğini vurgulamıştır. ABD’de 2023 yılında yapılan araştırmalar, 6 ila 14 yaş grubundaki çocuklarda sosyal medya ve telefon bağımlılığının pandemi öncesine göre yüzde 40’tan yüzde 70’e yükseldiğini göstermektedir. Ergenlik dönemindeki çocuklar için bu durum, sosyal ilişkilerin zayıflamasına ve kalitesiz sosyal becerilerin gelişmesine yol açmaktadır.
Batılı toplumlar, beyin çürümesinin olumsuz etkilerini azaltmak için çeşitli önlemler almaya başlamıştır. Hastürk, sosyal medyada gerçek dışı yaşamların sergilendiği ve bu durumun ergenlik dönemindeki bireylerin sosyal benliğini olumsuz etkilediğini, akran ilişkilerini sürdürmelerinin zayıfladığını dile getirmiştir. Bu bağlamda, ergenlik döneminin kritik bir gelişim süreci olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
TELEFON KULLANIMINA SINIR GETİRİLEBİLİR
Prof. Dr. Hastürk, ergenlik dönemindeki çocukların ekran ve telefon bağımlılığının önüne geçilmesi için ailelere çeşitli önerilerde bulunmaktadır. Örneğin, cep telefonu kullanımına 16 yaş sınırlaması getirilmesini, telefonların ailelerce alınmasını ve ekran süresi ile kullanım limitlerinin belirlenmesini önermektedir.
